تاثیر آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر مصرف غذاهای آماده در دانش آموزان دختر دبیرستانی سبزوار سال 1393

زمینه و هدفامروزه با پیشرفت علم و فن آوری و صنعت، شیوه زندگی مردم تغییر کرده و شاهد کمرنگ شدن سنت ها، آداب و فرهنگ های بومی از جمله در زمینه تغذیه و رفتارهای غذایی هستیم و در بسیاری از جوامع استفاده از فست فودها رواج پیدا کرده است. فست فودها غذای محبوب نوجوانان هستند و نزدیک به یک سوم ایشان بصورت روزانه از غذاهای آماده استفاده می کنند. در این مطالعه تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده بر مصرف غذای آماده توسط دانش آموزان شهر سبزوار مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش هامطالعه بصورت نیمه تجربی، و نمونه مورد بررسی، دانش آموزان دختر دبیرستانی (پایه سوم) سبزوار در سال 1393 بودند که با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه در مرحله پیش آزمون، افراد مورد بررسی بصورت تصادفی به دو گروه آزمون (n = 25) و کنترل ( n = 25 ) تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ای مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده استفاده شد. بر اساس نتایج اولیه، محتوی آموزشی تدوین و در گروه آزمون ارائه گردید. پس از 3 ماه از اجرای برنامه آموزشی، مجددا داده ها جمع آوری و با استفاده از نرم افزار spss v.14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته هاطبق نتایج 8/ 82 درصد ( 21 نفر ) دانش آموزان در ماه حداقل دو بار فست فود مصرف می کردند. سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده ( آگاهی، نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده )با هم 50 / 56 درصد قصد رفتار و 32 / 20 درصد رفتار را پیش بینیکردند. در این میان نقش نگرش در پیش بینی قصد، بیشتر از سایر سازه ها بود ( 274 / β = 0 ).نتیجه گیریدانش آموزان تجربه و آگاهی لازم در مورد تغذیه سالم را ندارند و با انجام مداخلات آموزشی مناسب، می توان زمینه را برای کاهش مصرف غذاهای آماده در این گروه فراهم آورد.* نویسنده مسئول: دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشکده بهداشت.پست الکترونیک: m.nasehnezhad@yahoo.com

Effect of Education Based on the Theory of Planned Behavior on Fast Food Consumption in High School Girl's Students in Sabzevar City 2014

Introduction and AimsToday, with the advances in science, technology and industry the lifestyle of people has been changed. As we can see customs, traditions and indigenous cultures are faded in nutrition and food behaviors. In addition, in many of communities the use of fast foods has prevalent. Teenagers are interested in and almost onethird of them consume fast foods daily. The purpose of this study was to assess the effect of the education based on theory of planned behavior in consumption of fast foods in high school girls rsquo; students of Sabzevar city in 2014.Materials and MethodsMethod of this study, was a quasiexperimental with two experimental )N = 25( and control )N = 25( groups consisted of 50 high school students (third grade) in 2014. The questionnaire based on structures of planned behavior theory was used. According to preliminary results, educational content developed and presented in the experimental group. After 3 months training program, data were collected and analyzed by using SPSS v.14 software.ResultsAccording to the results, 82.2% of the students used fast food at least twice a month. Knowledge, attitude, subjective norms and perceived behavioral control predicted 56.50% of behavioral intention and 20.32% of the behavior. Moreover, attitude was the most significant predictor of behavioral intention (beta = 0.274).ConclusionResults showed that students do not have enough experience. Reducing the consumption of processed foods in this group, can be provide by knowledge of healthy nutrition and appropriate educational interventions.* Corresponding Author: Mashhad University of Medical Sciences, School of Health.Email: M.nasehnezhad@yahoo.com