شناسایی اجزای مدل کسب‌وکار پلتفرم‏‌های گوشه‌‏ای (مورد مطالعه: پلتفرم ماهیگیری ورزشی ایران)

«ماهیگیری ورزشی»، تفریحی پرسود است که ایران به‌لحاظ اقلیمی برای انجام آن، کشوری مستعد محسوب می‌شود؛ اما پراکندگی و بی انسجامی جامعه ماهیگیری ورزشی کشور، از یک سو، به  جدا افتادن کنشگران این حوزه از همتایان خود در بسیاری از نقاط جهان منجر شده و از سوی دیگر، به بهره‌برداری‌های غیرمسئولانه‌ای انجامیده که بوم‌سازگان‌های آبی کشور را با خطر مواجه کرده است. با راه‌اندازی یک «پلتفرم»، می‌توان همه ذی‌نفعان ماهیگیری ورزشی ایران را گرد هم آورد و ضمن فراهم‌آوری اطلاعات لازم برای مدیریت بهینه این حوزه، ارتقای دانش و مهارت ماهیگیران، حفظ منابع طبیعی و رونق کسب‌وکارهای مرتبط را سبب شد. بر همین‌ اساس، هدف این پژوهش، شناسایی اجزای مدل کسب‌وکار «پلتفرم ماهیگیری ورزشی ایران» بوده است. این پژوهش به روش «دلفی» انجام شده است. ایده اولیه درباره مصادیق اجزای نه‌گانه بوم کسب وکار اوستروالدر، با بررسی چهار پلتفرم ماهیگیری ورزشی بین المللی کسب شد. سپس، نظر و توافق خبرگان که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده بودند، در سه دور دلفی با استفاده از ابزار پرسش‌نامه جمع آوری شد. از مجموع 105 گویه، 18 گویه در دور دوم دلفی و 15 گویه در دور سوم به حد نصاب لازم نرسید و حذف شد. 72 گویه باقی ماند که بر اساس آن، بوم مدل کسب‌وکار پلتفرم، با 11 «بخش مشتری»، 29 «ارزش پیشنهادی»، 3 «کانال»، 11 «جریان درآمدی»، 3 شیوه «ارتباط با مشتری»، 2 «منبع کلیدی»، 2 «فعالیت کلیدی»، 3 «مشارکت کلیدی» و 4 بخش برای «ساختار هزینه» ارائه شد. بیشترین توافق خبرگان با درآمدزایی پلتفرم از راه «تبلیغات» و کمترین توافق برای حضور «نهادهای قانونی و ناظر» در پلتفرم و بهره‌مندی از مزایای آن را می‌توان یافته مهم این پژوهش دانست که با توجه به نقش مهم «اعتماد مشتریان» به پلتفرم، می‌تواند موفقیت و شکست یک پلتفرم را به همراه داشته باشد. این یافته به اکثر کسب‌وکارهای پلتفرمی در ایران، به‌ویژه بازارگاه ها تعمیم پذیر است.

Identifying the Elements of the Niche Platform Business Model (Study Case: Iran’s Sport Fishing Platform)

&Sport fishing& or &Recreational fishing& is a highly profitable hobby and sport, and Iran has high capabilities to do it. researchers believes that all the stakeholders can be gathered together by launching a platform, and by creating &Value network& of sport fishing. this can provide the necessary information for manager of this field, leads to improving the knowledge and skills of fishers, preserving natural resources and protecting aquatic resources and develop entrepreneurship. Therefore, this study tried to design the business model of &Iranian sports fishing platform&. This research is based on Osterwalder’s &Business model canvas&, and the &Delphi& method. researchers got the initial idea of the potential elements of nine parts of the Osterwalder’s canvas by surveying four of the world’s foremost sport fishing platforms. Then, data were gathered by Snowball sampling method in two rounds by using a questionnaire. Out of 105 elements, 18 of which did not reach the required score in the second round of Delphi and were ignored, and 15 elements were eliminated in the third round. 72 elements were remained, according to which, researchers presented the canvas of this business model. The high level of experts’ agreement with monetizing of the platform through &Advertising& and their low willingness to have &Legal and regulatory bodies& in the platform and taking the advantage of its benefits can be regarded as the most interesting findings. Considering the important role of &customer trust& in the platform, it can bring about the success and failure of a platform. This finding can be generalized to most platform businesses in Iran, especially marketplaces.