مرور تطبیقی آمار کتابخانه‌ها در ایران و جهان بر پایه استاندارد 7/39 z

در این پژوهش، وضعیت آمار کتابخانه‌های ایران و جهان، بر پایة استاندارد 7/39z مقایسه شده است. پژوهش از نوع کاربردی و روش آن، پیمایشی است. برای این منظور، پیشینه آمار کتابخانه‌های ایران و جهان بر پایة استاندارد آمار کتابخانه‌ها 7/39z  در سه بخش کاربرد، واحد گزارشگیری و اقلام، به‎صورت نظام‎‌مند مرور و تحلیل شدند. تحلیل‎ها به دو روش اسنادی و محتوا انجام شد. در تحلیل اسنادی، به‎کمک روش نمونه‌گیری هدفمند با فیش و جست‎وجوی کلیدواژه‌ «آمار کتابخانه‌ها» در پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی و لاتین، تمام منابع مرتبط با موضوع شناسایی و پس از غربالگری موارد تکراری حذف شدند و در نهایت، 138 منبع در ایران و 223 منبع در جهان باقی ماند. در تحلیل محتوا، با استفاده از روش تحلیل سه مرحله‌ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استراوس و کوربین، داده‎ها در نرم‌افزار spss تحلیل شدند و به‎کمک آزمون تی مستقل، معناداری تفاوت میانگین کاربرد، واحد گزارشگیری و اقلام در دو جامعه مستقل ایران و جهان بررسی شد. بر اساس یافته‎ها، کاربرد آمار کتابخانه‌ها در ایران در گستره محلی و استانی و در جهان، بین‌المللی و ملی است. واحد گزارشگیری مسئولیت گردآوری آمار کتابخانه‌ها در ایران و جهان و همچنین، کتابخانه‌های دانشگاهی، خدمات بهداشتی/ پزشکی، ملی، عمومی و  تخصصی را برعهده دارد. اقلام آمار کتابخانه‌ها در ایران، زیرساخت و در جهان؛ منابع انسانی، مجموعه‌ها، منابع مالی و خدمات است. آمار کتابخانه‌ها در ایران باید با سیاست‌گذاری، هماهنگی و برنامه‌ریزی بر پایة الگوی استاندارد، علمی، روزآمد، مستمر و سالانه ارائه شود تا از سطح سیاهه کتابخانه به سطح آمار کتابخانه‌ها ارتقا یابد.

A Comparative Review of Library Statistics in Iran and World Based on Standard Z39.7

In this study, the statistics of libraries in Iran and the world have been compared based on the Z39.7 standard. The study is an applied research and its method is survey. For this purpose, the history of libraries in Iran and the world based on the standard of library statistics Z39.7 in three sections of application, reporting unit and items, were systematically reviewed and analyzed. Analyzes were performed in two ways: documentary and content. In documentary analysis, using targeted sampling method with receipt and search for the keyword &Library Statistics& in Persian and Latin databases, all sources related to the subject were identified and after screening for duplicate cases, and finally, 138 sources in Iran. And 223 sources remained in the world. In content analysis, using Strauss and Corbin’s threestage open, axial and selective coding analysis method, the data were analyzed in SPSS software and by means of independent ttest, the significance of the difference between the mean usage, reporting unit and items in two independent communities Iran and the world were surveyed. According to the findings, the application of library statistics in Iran is local and provincial and in the world, international and national. The reporting unit is responsible for collecting statistics on libraries in Iran and the world, as well as university libraries, health/ medical services, national, public and specialized. Library statistics items are in Iran, infrastructure and in the world; Human resources, collections, financial resources and services. Library statistics in Iran should be presented through policymaking, coordination and planning based on a standard, scientific, uptodate, continuous and annual model in order to be upgraded from the level of library directory to the level of library statistics.