ارائه راهکاری خودکار براساس متن کاوی برای شناخت و تحلیل‌ روند تحقیقات حوزه‌های علمی

بررسی ‌روند تحقیقات یک حوزه علمی در بازه‌های زمانی مختلف می‌تواند درک بهتری را برای محققین و سیاست‌گذاران آن حوزه ایجاد نماید تا بتوانند برنامه‌ریزی مناسبی را جهت انجام تحقیقات آتی و تخصیص منابع پژوهشی داشته باشند. یکی از مهم‌ترین رویکردها در تحلیل روند تحقیقات در یک حوزه، بررسی اسناد علمی منتشرشده در آن حوزه با استفاده از روش‌های علم‌سنجی و پیمایش اطلاعات و متون اسناد است؛ بنابراین تحلیل روند، ابزار مناسبی برای محققین و سیاست‌گذاران در اجرای فعالیت‌های آن‌ها است. ازاین‌رو انتخاب روشی مناسب برای تحلیل وضعیت فعلی و پیش‌بینی آن حائز اهمیت است. با توجه به این نکته که دقت و جامعیت تحلیل روند از اهمیت ویژگی‌ای برخوردار است در این پژوهش رویکردی ارائه‌شده که با استفاده از روش‌های متن‌کاوی و اطلاعات کتابشناختی مقالات منتشرشده در یک حوزه، روند پژوهش در آن حوزه موردمطالعه قرار می‌گیرد. در این پژوهش کلمات کلیدی استخراج‌شده از متون با استفاده از یک روش جدید برای محاسبه هم‌رخدادی، خوشه‌بندی می‌شوند. از ویژگی‌های روش پیشنهادی ارائه شاخص جدید در میزان به دست آوردن بلوغ و مرکزیت یک حوزه علمی در تحلیل روند و استفاده از میزان تاثیر و اهمیت کلیدواژه‌های استفاده‌شده در تشخیص حوزه‌های علمی است. برای بررسی و آزمایش روش پیشنهادی، مجموعه‌ای از مقالات حوزه مهندسی مکانیک طی سال‌های 2012 تا 2016 از پایگاه «وب آف ساینس» استخراج‌شده است. با به‌کارگیری شاخص‌های پیشنهادی می‌توان نشان داد که برخی حوزه‌ها به بلوغ خود رسیده‌اند و دیگر روند رو به رشدی ندارند. از طرفی دیگر خوشه‌هایی که با نرخ رشد بالایی در حال رشد هستند و هنوز ازنظر میزان بلوغ در میانه راه قرار دارند، نشان‌دهنده موضوع‌های در حال تکامل هستند.