اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخاشگری و انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان دختر با رفتار خودجرحی مقطع دبیرستان شهر شیراز

مقدمه: نوجوانی دوره ای است که به دلیل تحولات جسمانی و روانی و اجتماعی، شیوع رفتارهای خودجرحی و پرخاشگری در آن افزایش می یابد. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد مداخله ای است که ممکن است در این افراد موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر پرخاشگری و انعطاف پذیری شناختی دانش آموزان دختر با رفتار خودجرحی مقطع دبیرستان شهر شیراز انجام شد.مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نیمه آزمایشی، با پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل کلیه دختران نوجوان 18-14 ساله بود که به کلینیک مشاوره آموزش و پرورش شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 ارجاع داده شده بودند. با روش نمونه گیری هدفمند، 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه های پرخاشگری و انعطاف پذیری شناختی بودند که در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه تکمیل شدند. در گروه آزمایش، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد اجرا شد. گروه شاهد، درمانی دریافت. نکرد. از آزمون تحلیل واریانس مکرر برای آنالیز داده ها استفاده شد.یافته ها: آزمون منبع اثر زمان، آزمون منبع اثر گروه و آزمون، منبع اثرهای تعامل زمان و گروه در نمرات پرخاشگری و انعطاف پذیری معنی دار بود (p<0.001). در گروه آزمایش در مرحله پس آزمون نسبت به پیش آزمون، نمرات پرخاشگری کاهش و انعطاف پذیری افزایش داشت.نتیجه گیری: درمان پذیرش و تعهد در کاهش پرخاشگری و افزایش انعطاف پذیری دانش آموزان دختر با رفتار خودجرحی موثر بود. بنابراین، در زمینه تلاش برای کاهش آسیب های روان‌شناختی در دانش آموزان دختر می توان از درمان پذیرش و تعهد استفاده برد.

The Effectiveness of Acceptance and Commitmentbased Therapy on Aggression and Cognitive Flexibility of Female Students with Selfinjurious Behavior in High School in Shiraz

Introduction: Adolescence is a period in which the prevalence of selfharming and aggressive behaviors increases due to physical, psychological, and social changes. Acceptance and commitment therapy is an intervention that may work for these people. This study aims to investigate the effectiveness of acceptance and commitmentbased therapy on aggression and cognitive flexibility of female students with selfinjurious behavior in high school in Shiraz.Materials and Methods: This was a quasiexperimental study with pretest, posttest, followup, and control group. The statistical population of this study included all adolescent girls aged 1418 years referred to the Education Counseling Clinic in Shiraz in the academic year 20202021. By purposive sampling method, 30 people were purposefully selected and divided into two groups of experimental (15 people) and control (15 people). The research instruments included the Aggression Questionnaire and the Cognitive Flexibility Questionnaire, which were completed by the participants in the pretest, posttest, and twomonth followup stages. In the experimental group, acceptance and commitment therapy was performed in 8 sessions of 90 minutes, while the control group did not receive treatment. Repeated measure ANOVA was used to analyze the data.Results: The time effect source, group effect source, and time effect group and source interaction test results were significant in aggression and flexibility scores at the level of 0.001. In the experimental group, in the posttest stage, aggression scores decreased while flexibility increased compared to the pretest.Conclusion: According to the results, acceptance and commitment therapy effectively reduced aggression and increased flexibility in students with selfinjurious behavior. Therefore, acceptance and commitment therapy can be used to minimize psychological damage in adolescents.