بررسی کمّی و کیفی جایگاه تولیدات علمی پژوهشگران حوزه قرآن و سلامت در پایگاه اسکوپوس

سابقه و هدف: رصد کمّی و کیفی تولیدات علمی در حوزه‌های موضوعی گوناگون و بررسی مقالات نمایه‌‌شده آن حوزه در نمایه‌نامه‌های معتبر به شاخه مهمی از حوزه‌های مطالعاتی تبدیل شده که به »علم‌سنجی « شهرت یافته است. در این راستا پژوهش حاضر با بهره‌گیری از تکنیک‌های علم‌سنجی، جایگاه تولیدات علمی پژوهشگران حوزه قرآن و سلامت را در پایگاه اسکوپوس ازنظر کمّی و کیفی بررسی می‌کند.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر توصیفیکاربردی است و با روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل تولیدات علمی حوزه قرآن و سلامت در پایگاه اسکوپوس بین سال‌های 1989 تا 2018 میلادی است. داده‌های به‌دست‌آمده از بررسی شاخص‌های تولید، برجستگی و استنادی با استفاده از نرم‌افزار اکسل تجزیه‌وتحلیل شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد تولیدات علمی نمایه‌شده در پایگاه اسکوپوس در حوزه قرآن و سلامت بین سال‌های 1989 تا 2018 رشد متوسط سالانه 11.4 درصد داشته است. بیشترین درصد برجستگی تولیدات علمی در سال‌های 2016 تا 2018 و ضریب همبستگی بین شاخص تولید و شاخص برجستگی تولیدات علمی حوزه قرآن و سلامت 0.54 به‌دست آمد. تولیدات علمی در رده پزشکی 51 درصد از کل تولیدات علمی حوزه‌ قرآن و سلامت را به خود اختصاص داده است. ازنظر شاخص استناد نیز هر مدرک به‌طور میانگین 5.89 درصد استناد دریافت کرده است.استنتاج: هرچند نتایج پژوهش حاضر از تلاش رو به رشد پژوهشگران این حوزه نسبت به بررسی‌ جنبه‌های کشف‌نشده‌ای حکایت دارد، بااین‌حال ضرورت دارد پژوهشگران مختلف با سیاست‌گذاری‌های هدفمند، گام‌های موثرتری در راستای شناساندن ظرفیت‌های بالقوه این منبع ارزشمند در حوزه‌های بهداشت و سلامت بردارند.

Quantitative and Qualitative Study of Scientific Productions in the Field of “Quran and Health”

Background and Purpose: The qualitative and quantitative study of scientific productions in different fields, as well as the review of the papers indexed in reliable citation indexes, has become a modern approach defined as scientometrics. The current research aimed to assess the position of scientific productions of researchers in the field of Quran and health in the Scopus database in terms of quantity and quality using scientometric techniques. Materials and Methods: This research was an applied descriptive study carried out as citation analysis. The research population includes scientific productions in the field of Quran and health in the Scopus database within 19892018. The data obtained from the study of production, prominence, and citation indices were analyzed in Excel software. Results: As evidenced by the obtained results, the scientific productions indexed in Scopus database in the field of Quran and health within19892018 had an average annual growth of 11.4%. The highest percentage of scientific production prominence within 20162018 and the correlation coefficient between the production index and index of scientific productions prominence in the field of Quran and health was obtained at 0.54. Scientific productions in the medical category account for 51% of the total scientific productions in the field of Quran and health. In terms of citation index, each document received an average of 5.89% citations. Conclusion: Based on the results of the present study, researchers in this field have strived to study the undiscovered aspects. Nevertheless, different researchers are required to take more effective steps to identify the potential of this valuable resource in the field ldquo;Quran and Health rdquo;.