‌بررسی شوینده‌های موی سر در احادیث طبی و نقش آن در سلامت

رهنمودهای بهداشتی بسیاری در ارتباط با سلامت انسان در جوامع حدیثی ارائه شده است که یکی از آن‌ها بهداشت موی سر می‌باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به تحلیل و واکاوی راهبرد تنظیفی و شستشوی موی سر با شوینده‌هایی چون حنا، سدر، خطمی و کتم و نقش بهداشتی و درمانی آن‌ها پرداخته است. در حقیقت هدف از پژوهش حاضر، شناسایی بخشی از ابعاد آموزه‌های طبی روایات در زمینه شوینده‌های موی سر و نقش آن‌ در مراقبت از بهداشت و سلامت می‌باشد.در پژوهش حاضر که مبتنی بر روش تحلیل محتوا است، ابتدا با مراجعه به کتب معتبر حدیثی مانند الکافی و وسائل ‌الشیعه ، احادیث مربوط به مراقبت از موی سر و شوینده‌های آن شناسایی شدند و محورهای مراقبت از بهداشت و سلامت مو تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج نشان دادند شوینده‌هایی مانند حنا، سدر، خطمی و کتم که در احادیث مورد تاکید قرار گرفته‌اند، علاوه بر خاصیت شویندگی موی سر و پاک‌کنندگی، حاوی موادی طبیعی هستند که در ازمیان‌بردن غم و اندوه فرد موثر ‌می‌باشند. این مواد تسکین‌بخش بوده و در احادیث از آن‌ها به‌عنوان عامل دور‌کردن وسواس شیطان از انسان یاد شده است. احادیث طبی مربوط به شوینده‌های مو، حاوی آموزه‌هایی ناظر بر مداخلات معنوی و بهداشتی در مورد مراقبت از مو و سلامت آن هستند. به نظر می‌رسد که استفاده از چنین شوینده‌هایی و ترویج آن می‌تواند بر ارتقای سلامت جسمی و روانی جامعه و کاهش هزینه‌های دارویی اثرگذار باشد.

Hair Cleansers in Medical Hadiths and Healthcare

Various healthcare guidelines are presented in Islamic tradition regarding human health, one of which is about hair care. The current study aimed to analyze the cleaning and washing approach in hair care with cleansers, such as Henna, Cedrus, Hibiscus, and Katam (Buxus dioica) and their curative and hygienic role. In addition, some dimensions of the medical instructions of the narratives concerning hair cleansers and their influence on healthcare are investigated.This content analysis was completed by referring to the authentic hadith books, namely AlKafi and Wasa rsquo;el alShi rsquo;ah and extracting the hadiths about hair care and hair cleansers. The basics of hair care and health in these hadiths were assessed.Our findings demonstrated that cleansers, including Henna, Cedrus, Hibiscus, and Katam (Buxus dioica) which are emphasized in the hadiths, in addition to their cleansing properties, contain natural ingredients that diminish the feeling of sadness in an individual. These materials play a sedative role interpreted as the eliminator of the evil temptations in Islamic traditions.Medical hadiths concerning hair cleansers contain instructions about spiritual and hygienic interventions in hair care and health. It seems that using such detergents and promoting their application can be effective in elevating the physical and mental health of the community and reducing medication costs.