عوامل تهدیدکننده امنیت نظامی در شاهنامه فردوسی

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل تهدیدکننده امنیت نظامی در شاهنامه فردوسی است. به همین منظور این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و بررسی مضمون ابیات شاهنامه، درصدد پاسخ به چیستی تهدیدات وجودی امنیت نظامی در شاهنامه فردوسی است. شاهنامه مهم‌ترین کتابی است که به بیان تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران باستان پرداخته است؛ پس با ژرف‌نگری در آن می‌توان مولفه‌های تهدیدکننده امنیت نظامی را بررسی کرد و از نگرش حکیمانه فردوسی در مواجهه با چالش‌های امنیتی بهره برد. نتایج، بیانگر آن است که فردوسی در این اثر بی‌بدیل، چشم‌انداز امنیتی جامعه را در ابعاد گوناگون به‌ویژه نظامی به‌خوبی ترسیم کرده است. با واکاوی داستان‌های شاهنامه می‌توان مولفه‌هایی را که در ایجاد حس تهدید و آسیب‌پذیری امنیت نظامی کشور اثرگذار بوده‌اند و زمینه منطقی را برای امنیتی‌کردن موضوعات فراهم کرده‌اند، در چهار گروه قرار داد که عبارتند از: توانایی‌های نظامی میان رقبا و تغییر در این مناسبات، جغرافیای سرزمین از طریق بعد و پهنه جغرافیایی، عوامل تاریخی باوجود پیشینه تلخ و خاطرات ناخوشایند درگیری‌های گذشته، عوامل سیاسی و میزان شناخت و هماهنگی بازیگران سیاسی. بدین‌ترتیب با شناخت بنیان‌های فکری ایرانیان باستان در شیوه تحقق و تداوم امنیت نظامی می‌توان زمینه تهدیدها و آسیب‌پذیری‌های نظامی کشور را معرفی کرد و به حاکمان و دولت‌مردان برای اتخاذ تدابیر اضطراری در برابر تهدیدات مختلف و تداوم امنیت نظامی کشور یاری رساند.

threatening factors for military security in ferdowsi’s shahnameh

the objective of this study is to examine the issues that represent a threat to military security in ferdowsi’s shahnameh. this research aims to address the existential risks to military security in ferdowsi’s shahnameh through a descriptive-analytical approach. to achieve this goal, it will examine the content of shahnameh’s verses. the shahnameh is a paramount literary work that provides a comprehensive account of the political and social history of ancient iran. hence, by conducting a thorough analysis, the study scrutinizes the factors that pose a risk to military security and capitalize on ferdowsi’s astute approach to confronting security difficulties. the results indicate that ferdowsi has effectively depicted the security aspect of society, particularly in relation to the military, in this exceptional piece of writing. through a careful examination of the shahnameh’s narratives, it can identify four distinct categories that contribute to the creation of a perceived sense of danger and vulnerability to the country’s military security. these categories include the assessment of military capabilities among rival factions, the dynamics of their changing relationships, and the geographical factors associated with the land. geographical variables, historical circumstances, political factors, and the level of recognition and coordination among political players all contribute to the overall understanding and analysis of past conflicts and their impact. therefore, understanding the intellectual basis of ancient iranians in terms of achieving and preserving military security can enable the identification of the country’s military threats and weaknesses. this knowledge can assist leaders and policymakers in implementing urgent measures to counter various threats and safeguard the nation’s military security.