ارزیابی نشست زمین ناشی از افت سطح ایستابی در دشت کاشان

نشست زمین به‏عنوان یکی از پرمخاطره‌ترین پدیده‏های زیست محیطی می‏تواند به دلایل متعددی از جمله خالی شدن سفره آب و افت سطح آب‏های زیرزمینی رخ دهد. نشست با جابجایی‏های قائم زمین شروع شده و اغلب باعث ایجاد گودی، گودال یا شکاف‏های عمیق در سطح زمین می‏شود. وقوع این پدیده در اکثر موارد باعث ایجاد خساراتی می‏شود که عمدتاً برگشت‏ناپذیر و پرهزینه‏اند. لذا بسیار مهم است که به منظور توسعه پایدار منطقه، قبل از وقوع نشست آن را بتوان به‎نحوی دقیق پیش‏بینی و کنترل نمود. در چند دهه اخیر، خشکسالی و برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی و در نتیجه افت سطح ایستابی، به‎ویژه در مناطق خشک و کم باران، علت اصلی این پدیده در اغلب دشت‏های ایران بوده است. هدف از انجام این تحقیق محاسبه میزان نشست زمین ناشی از افت سطح ایستابی در دشت کاشان بوده است. بدین منظور با جمع‏آوری اطلاعات مورد نیاز، مدل‏سازی آب زیرزمینی به کمک نرم‎افزار gms انجام شده و در نهایت میزان نشست طی 15 سال اخیر تعیین شده است. نتایج این مطالعه نشان می‏دهد که نشست در منطقه مورد مطالعه، هم از نظر مقدار (از چند میلی‏متر تا چند سانتی‏متر) و هم از نظر وسعت روند افزایشی دارد. حداکثر میزان نشست برابر با 95/5 سانتی‏متر به‏دست‏آمده‏است. لذا بسیار ضروری است با مدیریت صحیح و نظارت بیشتر در خصوص برداشت آب‏های زیرزمینی منطقه، مطالعات علمی و اقدامات سریع به منظور تامین آب شرب و کشاورزی مورد نیاز از سایر روش‏های نظیر انتقال آب از دیگر مناطق انجام گیرد.

Evaluation of Land Subsidence Due to WaterLevel Decline in Kashan Plain

Land subsidence, as one of the most dangerous environmental phenomena, can occur for a number of reasons, including the overextraction of the aquifer and the decline of groundwater level. Subsidence begins with vertical displacements and often causes trough, sinkhole, or deep cracks in the ground surface. The occurrence of this phenomenon in most cases causes damages that are often irreversible and costly. Therefore, for the sustainable development of the region, it is very important to accurately predict the occurrence of subsidence and controll it prior to its occurance. In recent decades, the drought and excessive extraction of groundwater resources, and as a result, the waterlevel decline, especially in dry and low rainfall regions, has been the main cause of this phenomenon in the plains of Iran. The aim of this study was to calculate the amount of subsidence due to the water table decline in Kashan plain. For this purpose, by collecting the required data, the groundwater has been modeled using GMS software, and based on that, the amount of subsidence during the last years has been determined. The results of this study showed that the land subsidence in the study area is increasing both in terms of quantity (from a few millimeters to several centimeters) and in terms of extent. The maximum subsidence was obtained as 5.95 cm. Therefore, it is very necessary that in addition to planned management and exact control on the exploitation of groundwater of region, academic studies, and quick actions be applied to provide the drinking and agriculture water required by other methods such as the water transfer from other areas.