داروها در آب: نگرانی زیست‌محیطی، واقعیت هشدار‌دهنده

مصرف رو به افزون داروها و پیامدهای ناشناخته و شناخته شده‌ داروها در محیط، هم‎چون تغلیظ در زنجیره‌ غذایی، اختلال در غدد درون‌ریز، مقاوت دارویی و اثرگذاری بر باروری حیوانات، نگرانی از راه‎یابی این ترکیبات پیچیده به منابع آب را قوت بخشیده است. 5 تا 90 درصد از داروهای مصرف شده، پس از زایل شدن سمیت آن‌ها در کبد، به‎صورت گلوکورونید، از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شوند. در مقیاس جهانی داروهای کنترل‌ کننده کلسترول خون، داروهای قلب و عروق و داروهای ضد افسردگی، پرمصرف‌ترین داروها به‎شمار می‌روند که در منابع آب و حتی در آب آشامیدنی شناسایی شده‌اند. سازمان جهانی بهداشت حضور 15 تا 25 باقی‌مانده‌ داروی پرمصرف را در آب آشامیدنی در مقادیر نانو و میکروگرم بر لیتر تایید کرده است. در ایران، قرص‌های استامینوفن کدئین، سرما خوردگی و آموکسی‌سیلین، مقام‌های اول تا سوم پرمصرف‌ترین داروها هستند و پس از آن‌ها، قرص دی‌فنوکسیلات و آمپول دگزامتازون، مشترکا در جایگاه چهارم قرار دارند. برای مقابله با پیامدهای ناخواسته و نگرانی‌های منبعث از حضور داروها در آب، اجرای برنامه‌های آموزشی با هدف کاهش مصرف و استفاده‌ صحیح از داروها و مواد آرایشی و بهداشتی، تدوین مقررات و رویه‌های کاری برای دفع مناسب داروهای مصرف نشده و نیم‎مصرف شده، اعمال نظارت کافی و سیاست‌های تنبیهی و تشویقی، توصیه و بر آن تاکید شده است. بازطراحی صافی‌ها و استفاده از عامل‌های اکسیدان کلر و ازن، فرآیندهای غشایی نظیر اسمز معکوس، نانوفیلتراسیون، اولترافیلتراسیون و میکروفیلتراسیون همراه با تابش همزمان اشعه‌ فرابنفش با حداقل دوز 400 میلی‌ژول بر سانتی‌مترمربع و تزریق حداقل 3 میلی‌گرم بر لیتر پراکسید هیدروژن برای زدایش باقی مانده هورمون‌ها، داروها، آنتی‌بیوتیک‌ها از آب تجربه شده است.

Drugs in Water: Environmental Concerns, an Alarming Truth

The growing use of medicines and the unknown and known consequences of drugs in the environment have intensified concerns about the infiltration of these complex compounds into the aquatic environments. The concerns include concentration of such compounds in the food chain and the endocrine glands, drug resistance and impact on the fertility of wildlife. From the medicines used, 5 to 90% are discharged as glucoronides through urine or feces after losing their toxicity in liver. On a global scale, the medicines that control blood cholesterol, the heart and coronary drugs, and the antidepressants are the medicines most widely used. These have also been identified in water resources and even in drinking water. WHO has confirmed the existence of 15 to 25 widely used drug residues in drinking water at the scales of nano and micro gram per liter. In Iran the Codeine Acetaminophen, Cold medicine and Amoxicillin are in the first three ranks followed by Diphenoxylate capsules and Dexametasone injections, which jointly occupy the fourth place. To tackle the undesirable consequences and concerns about the presence of medicines in water, training programs aiming at reducing consumption and proper use of drugs and hygienic products and cosmetics, setting regulations and guidelines for appropriate discharge of unused or partially used drugs and implementing adequate monitoring and punitive and motivational measures have been emphasized. For the removal of the remaining hormones, drugs, and antibiotics, redesigning the filters and using chlorine and ozone oxidants, membrane processes such as reverse osmosis, nano filtration, ultrafiltration, and microfiltration with simultaneous radiation of ultraviolet and a minimum particle size of 400 mJ/cm2 and injection of at least 3 mg per liter of peroxide Hydrogen has been tested.