بررسی عوامل موثر بر اقتصاد ثبت نشده در ایران: تکنیک فیلتر کالمن (رویکرد فضا-حالت)

در این مقاله تلاش شده تا حجم اقتصاد ثبت نشده در ایران در طول دوره ی 1400-1350 با کمک تکنیک فیلتر کالمن برآورد شود. در مدل استفاده شده در این مقاله، اقتصاد ثبت نشده به عنوان یک متغیر غیر قابل مشاهده که به عواملی چون کیفیت نظارت، کنترل فساد، اندازه ی دولت و سایر عوامل وابسته است و بر روی مصرف انرژی و پول در دست مردم اثر می گذارد در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل پس از برآورد حجم اقتصاد ثبت نشده نشان می دهد که حجم آن طی سال های مورد بررسی یک روند افزایشی داشته و مقدار افزایش آن طی سال های اخیر با شدت بیشتری بوده است. هم چنین اثر کنترل فساد و کیفیت نظارت بر اندازه ی اقتصاد ثبت نشده منفی و معنادار و اثر اندازه ی دولت بر اقتصاد ثبت نشده مثبت و معنادار است.

investigation the factors affecting the unrecorded economy by kalman filter method (state –space approach)

in this paper we estimate the unrecorded economic activity in iran during 1350-1400 by kalman filter technique (state –space approach). in the model used in this paper, the unrecorded economic activity is considered as an unobserved process that depends on regulatory quality, control of corruption, size of government, income tax, population, etc. and affects cash in circulation and energy consumption. in iran the findings suggest that unrecorded economic activity in iran has increased sizably the years under review especially in recent years. furthermore, we saw that control of corruption has a negative and significant effect and regulatory quality has a negative and significant effect and size of government has positive and significant effect and income tax has a positive and significant effect and population has a positive and significant effect on size of unrecorded economic activity.