اثرات متغیر با زمان عوامل موثر بر سفته‌بازی در بازار مسکن ایران: مدل‌های فضا – حالت

بررسی رفتار سفته بازان در توضیح پدیده های بازار مسکن ایران بسیار با اهمیت است. بسیاری از پدیده های نامطلوبی که در این بازار رخ می دهد نیز حاصل فعالیت سفته بازی در بازار مسکن است. در این پژوهش، اثرات متغیر با زمان عوامل موثر بر سفته بازی در بازار مسکن ایران با استفاده از مدل های فضا – حالت برای دوره 1370 تا 1398 بررسی شده است. شاخص سفته بازی با پیروی از الگوی روهنر برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که شوک ناشی از مالیات بر مسکن، باعث کاهش سفته بازی در بازار مسکن شده است. شوک بازار سهام در کوتاه مدت اثر کم ولی در بلندمدت اثر متفاوتی در سال های مختلف  بر سفته بازی در بازار مسکن داشته است. اثر شوک نرخ ارز واقعی غیر رسمی بر سفته بازی در بازار مسکن ایران مثبت بوده که در دوره کوتاه مدت اثر این شوک کم ولی در دوره بلندمدت بیشتر بوده است. با توجه به نتایج، شوک نرخ سود بانکی واقعی در دو دوره اول اثر مثبت و بعد از آن اثر منفی بر سفته بازی در بازار مسکن ایران داشته است. شوک ناشی از نرخ بازدهی واقعی مسکن اثرات متفاوتی بر سفته بازی در بازار مسکن داشته ولی در مجموع باعث افزایش سفته بازی در بازار مسکن ایران گردیده است. بر اساس نتایج، شوک ناشی از سفته بازی در بازارهای موازی بازار مسکن (بازار ارز و سهام) باعث افزایش سفته بازی در بازار مسکن شده است.

time-varying effects of factors influencing speculation in iran’s housing market: state-space models

investigating the behavior of speculators is very important in explaining the phenomena of the iranian housing market. many of the undesirable phenomena that occur in the housing market are for speculation. in this research, time-varying effects of factors influencing speculation in iran’s housing market have been investigated using state-space models for the period 1991 to 2020. the speculation index is estimated by roehner. the results show that the shock of the housing tax has reduced speculation in the housing market. in the short and long term, the stock market shock had a small and different effect on speculation in the housing market in different years, respectively. the effect of the unofficial real exchange rate shock on speculation in iran’s housing market was positive. in the short and long term, the effect of this shock was small and more, respectively. according to the results, the real interest rate shock had a positive effect in the first two periods and then a negative effect on speculation in the iranian housing market. the shock caused by the real housing yield rate has different effects on speculation. still, overall it has caused an increase in speculation in the iranian housing market. based on the results, the shock caused by speculation in the parallel markets of the housing market (currency and stock markets) has caused an increase in speculation in the housing market.