بررسی اثرات تمرکززدایی مالی بر سطح رفاه اجتماعی در استان‌های ایران؛ رویکرد روش گشتاورهای تعمیم یافته

تامین رفاه اجتماعی جوامع، ارتباط تنگاتنگی با نوع و نحوه کاربست سیاست‌های مالی دولت‌ها دارد. در همین راستا هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات تمرکززدایی مالی (درآمدی و هزینه‌ای) بر رفاه اجتماعی است. برای این منظور، با استفاده از داده های 30 استان کشور طی دوره زمانی 1398-1384، ابتدا متغیرهای اثرگذار بر رفاه شناسایی شده و شاخص رفاه اجتماعی برای استان‌ها محاسبه شده است، سپس با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته اقدام به بررسی اثرات تمرکززدایی درآمدی و هزینه‌ای بر شاخص رفاه شده است. نتایج برآورد مدل دال بر رابطه مستقیم بین تمرکززدایی درآمدی و هزینه‌ای با رفاه اجتماعی است ولی با افزایش بیشتر تمرکززدایی، این رابطه منفی شده است و این موضوع دال بر عدم ثبات وضعیت مالی در بهبود رفاه اجتماعی می‌باشد و باعث شده است با افزایش بیشتر تمرکززدایی، این رابطه منفی شود. لذا صرف افزایش تمرکززدایی، رفاه را افزایش نمی‌دهد، بلکه ابتدا بایستی زیربنای لازم برای واگذاری امور به استان‌ها و قدرت خودگردانی استان‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد، سپس با استقلال در امور مالی، انتظار محقق شدن و بهبود رفاه اجتماعی در استان‌ها را داشت.