بررسی اثر سرمایه انسانی بر همگرایی منطقه‌ای در اقتصاد ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی

همگرایی منطقه ای یکی از چالش های مهم در کشورهای در حال توسعه است. بر اساس ادبیات اقتصادی، عوامل متعددی از جمله سرمایه گذاری در نیروی انسانی بر همگرایی منطقه ای اثرگذار هستند. از این رو، هدف این مطالعه، بررسی اثرات مستقیم و سرریزهای فضایی سرمایه انسانی بر همگرایی منطقه ای در استان های مختلف ایران بر پایه مدل رشد درونزا و همچنین مدل همگرایی سولوی فضایی می باشد. به این منظور از داده های استان های مختلف در دوره زمانی1396-1384 و تکنیک اقتصادسنجی دوربین پویای فضایی (dsdm) استفاده گردیده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان داده است وقوع همگرایی منطقه ای در کشور مورد تایید می باشد. با این وجود سرعت همگرایی پایین است به­طوریکه مناطق مختلف کشور به طور میانگین با سرعت همگرایی 0.063 در مسیر رشد متوازن به سمت حالت پایدار در حال حرکت هستند. از دیگر نتایج مطالعه می­توان به اثرات مستقیم و سرریزی مثبت سرمایه انسانی بر روند همگرایی منطقه ای در کشور اشاره نمود.