مبادله سیاست گذاری بین مالیات مستقیم و غیر مستقیم در ایران: رهیافت رگرسیون آستانه ای خود محرک

ﯾﮑﯽ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﭼﺎﻟﺶﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ در ﺣﻮزه ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ، ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاری ﺑﯿﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ، ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ-ﮔﺬار، ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺧﻮد را ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ؟ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده دادهﻫﺎی دوره زﻣﺎﻧﯽ 1350-1396 و اﻟﮕﻮی رﮔﺮﺳﯿﻮن آﺳﺘﺎﻧﻪای ﺧﻮد ﻣﺤﺮک (setar) ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاری ﺑﯿﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در اﯾﺮان ﻣﯽﭘﺮدازد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر 3 رژﯾﻤﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی اﯾﺮان ﻃﯽ دوره ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ. در رژﯾﻢ اول (ﺳﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺮخ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﻤﺘﺮ از 6/41- درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ)، اﺛﺮ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪی از gdp ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎری ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. در رژﯾﻢ دوم (ﺳﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺮخ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 6/41- و ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از 9/47 درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ)، اﯾﻦ اﺛﺮﮔﺬاری ﺑﺮای ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار و ﺑﺮای ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً و در رژﯾﻢ ﺳﻮم (ﺳﺎلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺮخ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 9/47 درﺻﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ)، ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪی از gdp اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﺻﺪی از gdp اﺛﺮ ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻨﺒﺎط اﺳﺖ ﮐﻪ در داﻣﻨﻪ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 6/41- درﺻﺪ، ﻣﯽﺗﻮان ﯾﮏ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاری در ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺘﺼﻮر ﺷﺪ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﺑﺮ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.