بررسی جریان‌های آب مجازی در اقتصاد ایران: تحلیل روابط بین‌بخشی آب با استفاده از رهیافت داده- ستانده

محدودیت عرضه منابع آب همراه با افزایش تقاضا در سال‌های اخیر، کمبود آب را به یک مساله جدی در کشور ایران تبدیل کرده است. امروزه مدیریت طرف تقاضا به عنوان یک رویکرد مطلوب جهت مقابله با این مساله مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته است. در این راستا تبیین چگونگی مصرف آب در سیستم اقتصادی ایران به عنوان مصرف‌کننده حدود 95 درصد کل آب مصرفی، می‌تواند کمک ارزشمندی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان حوزه آب به‌حساب آید. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی جریان‌های آب مجازی بین بخش‌های مختلف اقتصادی کشور ایران به تفکیک منابع آب داخلی و وارداتی است. برای این منظور از مدل دادهستانده (جدول سال 1390) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که چنانچه همه 27 بخش‌ اقتصادی به منظور افزایش تولید خود، یک مترمکعب آب اضافی مصرف کنند، در کل اقتصاد حدود 332 مترمکعب آب به شکل غیرمستقیم مصرف خواهد شد که حدود 75 درصد آن از منابع داخلی است. همچنین حدود 81/4 درصد این مصرف غیرمستقیم آب مربوط به بخش «کشاورزی» است. از آنجا که بیشتر حجم جریان‌های آب مجازی بین بخش‌های اقتصادی مربوط به وابستگی آن‌ها به بخش کشاورزی است، افزایش کارایی مصرف آب در این بخش توصیه می‌شود.