شناسایی و استخراج تغییرات رودخانه‌ی زرینه‌رود در فاصله‌ی سال‌های 1989 تا 2014 با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای

این تحقیق به منظور شناسایی و استخراج تغییرات قسمتی از رودخانه­ی زرینه‌رود در فاصله­ی سال‌های 1989 تا 2014 میلادی مطابق با سال‌های 1368 تا 1393 هجری شمسی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست انجام گرفته است؛ تغییر مسیر و مورفولوژی مجرای رودخانه‌ها که از ویژگی‌های مهم دشت‌های سیلابی بوده و در مقیاس زمانی اتفاق می‌افتد، و مطالعه آن با استفاده از فن‌آوری سنجش ‌از دور، نتایج مطلوب‌تری به دست می‌دهد در این تحقیق نیز از این تکنیک استفاده شده است. تصاویر پس از تصحیحات رادیومتریک و تصحیحات هندسی، جهت افزایش تباین به روش خطی بسط داده شده و در مرحله­ی بعد با استفاده از روش‌های تحلیل مولفه‌های اصلی و ترکیب باندی بهترین مولفه و ترکیب باندی مشخص گردید. سپس با انتقال این مولفه‌ها و ترکیب باندی به محیط نرم‌افزار arcgis محدوده­ی رودخانه­ در سال‌های مورد مطالعه استخراج و تجزیه‌ و تحلیل شد. جهت تحلیل کمّی تغییرات مسیر رودخانه، از شاخص‌های ضریب خمیدگی و بعد فراکتالی برای مقایسه­ی سال‌های مورد مطالعه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان‌ می‌دهد به علت کاهش بسیار محسوس دبی رودخانه از سال 2000 تا سال 2014، پتانسیل رودخانه برای ایجاد تغییرات مورفولوژیک در بخش‌های مختلف بسیار پایین است. بیشترین میزان تغییرات در سال 1989 اتفاق افتاده است. ناپایداری مسیر رودخانه نیز در طی سال‌های مورد مطالعه به جز حذف یک پیچان‌رود از الگوی سال 1989، بسیار کم می‌باشد. همچنین نتایج روش‌های استخراج الگوی رودخانه نشان داد که جهت تشخیص خط مرزی رودخانه تحلیل مولفه‌های اصلی از روش‌های دیگر کاراتر است.

Detection and Extraction of Changes in Zarineh Rud River’s Variation between 1989 and 2014 via Remote Sensing Data

Variations in route and morphology of the rivers are among the important characteristics of floodplains. Since these variations occur within time scale, it is appropriate to study those using remote sensing techniques. This study aims to identify and extract part of Zarineh Rud river variation from 1989 to 2014 using landsat satellite images. To gain this objective, radiometric and geometric modifications have been carried out in the first phase. Afterward, the images have been developed by linear method for enhancing the resolution. Then, by principal component analysis and band combination, the best component and band were determined. By adding these components and bands to ArcGIS, the river range within the mentioned time span was extracted and analyzed. Furthermore, for quantitative analysis of the river route variation, curvature coefficient and Fereaktaly dimension indices were used to compare the different years. It was found that there is a low potential in river to have morphologic variations in different parts. This is due to the fact that there has been a negligible change in river flow rate since 2000. The highest variation is observed in 1989. Instability of the river route during the studied time span was very low, except for one of the river’s twists from the 1989 pattern. The results of river extraction methods also confirmed that principal component analysis for identifying the border line of the river is more appropriate than the other methods.