بررسی ویژگی های هیدروژئومورفولوژیک حوضه‌های آبریز کلان شهر تهران با تاکید بر سیل‌خیزی

بررسی و شناخت عوامل و ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک و چگونگی تاثیر آنها در مدیریت حوضه‌های آبریز در جهت کاهش خسارت ناشی از رخداد سیل، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. تحقیق حاضر، با هدف بررسی ویژگی های هیدروژئومورفولوژیک حوضه‌های آبریز کلان شهر تهران با تاکید بر سیل‌خیزی از طریق برآورد و بررسی خصوصیات فیزیوگرافیک حوضه های آبخیز مسلط بر کلان‌شهر تهران انجام گرفته است. در این مقاله، برای بررسی سیل خیزی حوضه، نقشه‌های‌ ژئومورفولوژی منطقه ی تهران تحلیل و نقشه ی واحدهای پاسخ هیدرولوژیک، ترسیم و نمودارهای دبی‌های حدبیشتر لحظه‌ای در ایستگاه‌های هیدومتری هفت‌حوض (درکه)، سولقان (کن)، پل تجریش (دربند) و قلاک (دارآباد) ترسیم شده است. این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، نقشه‌های توپوگرافی1:50000 و زمین شناسی 1:100000، dem 30 متری منطقه ی d مورد مطالعه، عکس‌های‌هوایی سال1334 و تصاویر ماهواره‌ایgoogle earth و با به کارگیری نرم‌افزارهایarc gis ،freehand  , wms و excel انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد، به علت تاثیرات خصوصیات فیزیوگرافیک حوضه‌های آبریز مسلط بر کلان‎شهر تهران، از جمله، شکل حوضه‌ها، مساحت و طول کم آبراهه‌های اصلی، وجود اختلاف ارتفاع و شیب زیاد شمالی جنوبی، فاصله ی کم بین حوضه دریافت و بخش خروجی حوضه ها و کوتاهی زمان تمرکز و مداخلات انسانی، رواناب‌های حاصل از بارندگی در مدت زمان اندک وارد پیکره ی شهری می‌گردد. نقشه ی hrus حوضه‌های مورد مطالعه، نیز نشان‌دهنده ی تنوع زیاد واحدهای پاسخ هیدرولوژیک بیشتر حوضه‌ها، به‌ویژه حوضه ی ‌کن است. همچنین، بررسی نمودارهای داده‌های دبی حدبیشتر لحظه ای، نشان داد که در ایستگاه‌های هفت‌حوض و قلاک نوسان زیاد بوده و با توجه به پیشینه ی سیل‌خیزی در محدوده ی مورد مطالعه، به دلیل وضعیت و ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک حوضه‌های آبریز در بالادست، کلان‌شهر تهران به شدت متاثر از رخداد سیلاب است و این مخاطره پدیده ی  همیشگی آن خواهد بود.