توان‌سنجی تغییرات کیفیت آب زیرزمینی قابل شرب در پهنه‌های جمعیتی دشت اردبیل با استفاده از ترکیب مدل‌های زمین آماری و تصمیم‌گیری چندمعیاری در محیط gis

دشت اردبیل یک دشت میانکوهی به وسعت تقریبی 820 کیلومترمربع است که در شمال غربی ایران و در شرق فلات آذربایجان در داخل استان اردبیل قرارگرفته است. آب موردنیاز دشت به منظور مصارف کشاورزی، صنعت و شرب از رودخانه‌های جاری و همچنین از چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و چشمه‌ها تامین میگردد. برای بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل از اطلاعات 56 چاه عمیق، 3 چاه نیمه عمیق، 3 رشته قنات و 7 دهنه چشمه از داده های سازمان آب منطقه ای مربوط به سال 1389 استفاده شده است. هدف از پژوهش حاضر، ارائه یک نمای کلی از کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب با استفاده از پارامترهای ec، ph ، so4 ،cl ، na و th (برحسب caco3) می‌باشد که در نهایت با استفاده از روشهای زمین آمار درgis  از طریق نرم‌افزارarcgis10.3  اقدام به تولید نقشه موضوعی کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل شده است. در این پژوهش از روش درون‌یابی کریجینگ معمولی برای به دست آوردن توزیع فضایی پارامترها و روش وزندهی جمعی ساده برای وزندهی و رتبه بندی لایه ها استفاده‌شده است. در نهایت با توجه به نقشه نهایی کیفیت، می‌توان اظهار داشت که تقریباً 34 درصد (معادل 280 کیلومترمربع) آب زیرزمینی دشت اردبیل از لحاظ شرب در حد مطلوب واقع ‌شده است که در قسمت شرقی دشت قرار دارد. کیفیت پایین آب نیز مربوط به قسمت جنوب غربی و شمال غربی دشت می‌باشد. همچنین بین تراکم جمعیت و تراکم چاه های موجود در سطح دشت و افت کیفیت آب رابطه مستقیمی وجود دارد.

A Survey on the Quality of Drinking Water in the Populated Areas of Ardabil Plain Using a Combination of Multi Criteria Decision Making Models and Geostatistics in the GIS Environment

Ardabil Plain is an intermountain area of approximately 820 square kilometers in northwestern Iran, located in the eastern plateau of Azerbaijan within the province of Ardabil. Plain water needed for agriculture, industry and drinking are provided from rivers, deep and semideep wells and springs in the current area. To check the quality of groundwater in Ardabil, the data on 56 deep wells, 3 semideep wells, 3 aqueducts and fountains, and 7 mouthpiece of streams based on 1389 Regional Water Authority records were sampled. The purpose of this study was to provide an overview of the quality of potable groundwater of Ardabil Plain by using electrical conductivity, PH, SO4, Cl, Na and total hardness (in CaCo3) and geostatistical techniques in GIS software through ArcGIS10.3 to produce thematic maps of groundwater quality is Ardabil Plain. The ordinary kriging interpolation method to obtain the spatial distribution of parameters and simple additive weight for weighting and ranking layers were also used. Finally, with regard to the quality of the final map, it was detected that approximately 34 percent (about 280 kilometers) of groundwater for drinking at an optimal level in Ardabil Plain is located on the east side and that the lower quality water belonged to the southwest and northwest of the plain. Also, it was found that there is a direct relationship between the density of population and density of existing wells in the Plain.