تحلیل الگو و فرسایش‌پذیری مسیر رودخانه گرمی‌چای

رودخانه ها سیستم های پویا هستند که مرزهای جانبی و مشخصات مورفولوژیکی آنها در طول زمان و به طور پیوسته در حال تغییر است. این ناپایداری و تغییرات تحت تاثیر فرسایش پذیری مسیر رود و بهتبع آن تغییریافتن الگوهای رودخانه ای ایجاد میشود. محدوده مورد مطالعه این تحقیق رودخانه گرمی چای واقع در استان آذربایجان شرقی است. هدف این تحقیق بررسی انواع الگوهای جریان رودخانه و تعیین فرسایش پذیری مسیر جریان است. جهت رسیدن به این هدف از تصاویر ماهوارهای لندست، مدل رقومی ارتفاعی (dem)، نقشههای زمینشناسی، کاربری اراضی و پوشش گیاهی و جهت تعیین الگوی رودخانه و عوامل موثر بر آن از شاخصهای ضریب خمیدگی، زاویه مرکزی و تحلیل نیمرخ طولی استفاده شد. در مرحله بعد، با رویهم گذاری لایههای موثر در فرسایش پذیری رودخانه، کلاسهای فرسایش پذیری رودخانه را در پنچ کلاس تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که الگوی رودخانه پیچان رودی است. تحلیل نیمرخ طولی نشان داد که تغییر حالتی در پروفیل طولی دیده نمی‌شود و این تغییرات، حالت بهنجار دارد که گویای روند منظم و مشخص در عوامل تاثیرگذار بر فعالیت‌های مورفولوژیکی رودخانه است. علاوه بر این، نتایج نشان داد که مناطق فرسایش پذیری متوسط تا زیاد و زیاد، عمدتاً منطبق بر مناطقی که دارای تشکیلات حساس به فرسایش (عمدتاً رسوبات کواترنری)، فاقد پوشش گیاهی مناسب و متراکم هستند و باعث ایجاد حرکات دامنه ای به بستر رودخانه میشوند.

Pattern Analysis and Erodibility of Germi Chai River Route

Rivers are dynamic systems that lateral boundaries and their morphologic characteristics are changing in time continuously. This instability is created by erodibility of river bed and consequently river patterns changing. Case study of this research is Germi Chay in  East Azerbaijan province. The purposes of this study are investigation of river patterns and determining erodibility of river route. For these used Landsat satellite images, digital elevation model (DEM), vegetation, geologic and land use maps. In order to determining of river pattern and its Effective factors were used Sinuosity, Central angle indexes and longitudinal profile analysis. Finally river erodibility classes were determined in 5 classes by overlaying effective layers in erodibility. Results indicated pattern of studied river is meandering. Longitudinal profile analysis in both intervals indicated that changing of situation is not seen in longitudinal profile and these changes are in a normal state. This is indicator regular trend in effective factors of river morphological actions. Also results indicated that erodible areas of Medium to high and high are in parts with Structures sensitive to erosion (mainly Quaternary sediments), the lack of suitable and dense vegetation that are caused slope movements in river bed.