پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌گیری با استفاده ازمدل‌ منطق فازی در محیط gis (مطالعه موردی حوضه رودخانه خیاوچای مشکین شهر)

حوضه خیاوچای در استان اردبیل و از زیرشاخه های رودخانه قرهسو میباشد. رودخانه اصلی این حوضه خیاوچای نام دارد که از ارتفاعات سبلان (هزار میخ، آیی قاری، دلی آلی، جنوار داغی) سرچشمه میگیرد و سرتاسر دره موئیل را طی نموده و به رودخانه قرهسو از زیر حوضه های روخانه ارس میریزد. با توجه به اینکه شهر مشکین شهر در پایین دست این حوضه قرار گرفته است و در هر لحظه با خطر سیلاب این حوضه مواجه است، لزوم توجه به خطر سیلاب این حوضه بیش از پیش امری ضروری میباشد. در این پژوهش به پهنه بندی پتانسیل سیل گیری حوضه خیاوچای مشکین شهر با استفاده از مدل منطق فازی پرداخته شده است. برای این منظور از 8 پارامتر شامل : تراکم پوشش گیاهی – تراکم زهکشی فاصله از آبراهه لیتولوژی کاربری اراضی بارش ارتفاع و شیب استفاده شده است. در این مدل ابتدا تمامی لایه ها با فرمت رستر وارد نرمافزار arc gis گردید، سپس فازی سازی معیارها با توجه به توابع مورد نظر صورت گرفته و در مرحله بعد با استفاده از عملگرهای مختلف مدل فازی، اقدام به پهنه بندی سیلگیری حوضه مورد نظر گردید. نتیجه تحقق نشان داد که دره ها، خط القعرها با دامنه های مقعر و مناطق پایین دست موثرترین سطح سیلگیری حوضه میباشند. در پایان استفاده از نتایج این پژوهش میتواند کمک شایانی در کاهش خسارات جانی و مالی ساکنان پایین دست حوضه کرده، همچنین میتواند پیش زمین های برای انجام مطالعات بعدی در رابطه با مخاطرات طبیعی باشد.

Potential Flooding Zonation Using Fuzzy Model in GIS, Case Study: Khiav Chai Basin (Meshkin Shahr)

Khiav Chai basin is located in Ardabil province as the sub basin of Gharasou basin. Themain river of this basin is Khiav Chai basin originating from the Sabalan Mountain,which after passing through the Moeil valley flows into Gharasou River. Since theMeshkin Shahr city is located downstream of this basin and is facing the frequentdanger of flooding, there should be special attention to prevent the flooding risk in thisarea. This study focuses on the zoning potential floods in Khiav Chai basin using theFuzzy logic. To achieve this end, 8 parameters are used in this study includingvegetation density, drainage density, distance from drainage, lithology, land use,rainfall, altitude and slope. In this model, all the layers with raster format were uploadedinto the Arc GIS software. Then the layers were fuzzified according to their functions.In the next step, using different Fuzzy model functions, the zoning of the flooding of thebasin was completed. The results showed that the valleys, thalwegs with concaveslopes, and downstream areas were the most effective watershed areas in preventingflood hazards. The results of this research can help reduce the loss of life and propertyin downstream residential parts in the area, and can also be used as a basis for furtherstudies in relation to natural hazards.