بررسی عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش با استفاده از gis و rs (مطالعه: موردی سد دوستی)

یکی از شایع‌ترین پیامدهای ژئومورفیک حاصل از ساخت سدها و ایجاد دریاچه در پشت آنها، فعال شدن لغزش‌هاست. سد دوستی به ‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سدهای ذخیره‌ای کشور در اثر فعال شدن لغزش‌ها با وضعیت بحرانی مواجه شده است. هدف از این مطالعه شناسایی پدیده ی‌ لغزش، علل، روند و اثرات آینده آن در دریاچه سد دوستی است و روش تحقیق آن توصیفی تحلیلی و تجربی است که در آن از داده های رقومی تصاویر سنجنده irs، مدل‌های رقومی ارتفاع(dem) ، نقشه‌های زمین شناسی، تصاویر ماهواره‌ای، و اطلاعات حاصل از عملیات میدانی و آزمایشگاهی شامل مشاهده مقاطع زمین شکل ها، مقاطع طبقات، و عوارض ساختمانی موجود در منطقه جهت تکمیل نقشه ی ژئومورفولوژی، نمونه برداری از مواد سطحی، نقشه برداری از لغزش های نمونه جهت پایش های بیشتر و انجام آزمایش توزیع ذرات استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی‌های صورت گرفته در منطقه به شناسایی 252 زمین لغزه ی جدید با مساحت کلی 8/123 هکتار (23/1کیلومترمربع) انجامید، حجم رسوب تولید شده توسط این زمین لغزش ها حدود 8595433 مترمکعب (59/8 کیلومترمکعب) بوده که تاکنون وارد دریاچه ی سـد شده است. عوامل ایـجاد لغزش‌ها شامل عوامل زمین شناسی، هیدرولوژی، آنتروپوژن، زیستی و اقلیمی است. با توجه به آثار زمین‌لغزش‌ها بر کیفیت آب، گنجایش سد و همچنین ناپایداری دامنه های مشرف به دریاچه ی سد، برنامه‌ریزی برای کنترل لغزش‌ها ضروری است.

Investigation the Factors Affecting the Landslide Using GIS and RS(Case Study Dosti Dam)

Seyyedreza Hosseinzadeh[1] Ali Gorbani Shourestani[2]* Alimohamad Noormohamadi[3] Mosen Rezaee Arefi[4] Abstract Construction of dams and the creation of lakes behind them can lead to geomorphic changes on their edges. One of the most common changes of the kind is landslide. Dosti Dam, as one of the largest storage dams in Iran, is facing such a critical situation. The purpose of this study is to identify the nature of the landslide phenomena, its causes, and the trends and future effects of landslide on the lake of Dosti dam. This research utilizes a descriptiveanalytical and an experimental method by using IRS data, Digital Elevation Models (DEM), geological maps, satellite images and data from field and laboratory works along with observations of Earth sections, and sections of classes, and structural complications in the region to complete the geomorphological map, sampling of surface materials, mapping of sample slides for further monitoring and testing the particle size distribution. The results of study show 252 new landslides covering a total area of 123.8 acres (1/23 km). The volume of the sediment produced by these landslides which have entered the lake are about 8595433 m3 (8.59 km3). Causes of the landslide include geological, hydrological, anthropogenic, biological and climatic factors. The landslides have impacted the water quality, dam capacity and unstable domains near the lake, all of which render planning for landslide control a necessity. [1] Associate Professor; Faculty of Geomorphology; University of Ferdowsi; Mashhad; Iran. [2] Ph.D Student; Faculty of Geomorphology; University of Ferdowsi; Mashhad; Iran (Correspondeing author), Email:rezaee@mshdiau.ac.ir. [3] Ph.D Student; Faculty of Geomorphology; University of Ferdowsi; Mashhad; Iran. [4] Ph.D Student; Faculty of Geomorphology; University of Hakim Sabzevari; Sabzevar; Iran.