ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت مهربان با استفاده از روش های gqi و fgqi

دشت مهربان در شرق استان آذربایجان شرقی واقع شده است. در این دشت، آب زیرزمینی تنها منبع تامین کننده آب شرب ساکنان است. در این منطقه سنگ کف آبخوان و بلندی‌های اطراف آن عمدتاً از رسوبات مربوط به دوره نئوژن شامل مارن‌های گچ دار و نمک‌دار، ماسه، سیلت مارن، کنگلومرا و آهک تشکیل یافته است. این دشت در مقایسه با دیگر دشت‌های استان آذربایجان شرقی از نظر کمیت و کیفیت منابع آب از بحرانی‌ترین مناطق به حساب می‌آید. به طوری که چندین روستای پر جمعیت این دشت آب شرب خود را از آب شیرین کن نصب شده در روستای اربطان، دریافت مـی‌دارند، لذا پایش و ارزیابی کیفیت آن بسیار با اهمیت است. روش‌های متداول بـررسی کیفیت آب زیرزمینی برای مصارف شرب، مانند دیاگرام شولر، امکان ارزیابی آب ها با در نظر گرفتن پارامترهای شیمیایی به صورت منفرد و در یک نقطه آبخوان را فراهم می‌کنند. از شاخص‌های مهم دیگر برای ارزیابی و پهنه‌بندی کیفیت آب های زیرزمینی، روش های شاخص کیفی آب زیرزمینی (gqi) و فازی شاخص کیفی آب زیرزمینی (fgqi) است. هدف از این مطالعه، به ‌ کار بردن روش‌های fgqi, gqi در ارزیابی کیفیت آب زیـرزمینی دشت مهربان، بر اساس استانداردهای سازمان بهداشت جـهانی (who) و اسـتاندارد تحقیقات صنعتی ایران (isiri) است. بـدین منظور از ده پارامتر شـیمیایی موثر (,f,no23, ca2+, mg2+ ,na+, cl, so42, tds k+,hco3) که فراوانی زیادی در آب زیرزمینی دارند، استفاده و با استانداردهایisiri, who  مقایسه شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بر اساس شاخص های gqi و fgqi آب‌های زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از نظر کیفیت، بین رده‌های کاملاً نامطلوب تا مناسب قرار می‌گیرند.

Evaluating the Quality of Mehraban Plain Groundwater Resources Using GQI and FGQI Methods

Mehraban Plain is located in the eastern part of the East Azarbaijan province. In this plain groundwater resources are the main source of water supply for drinking.  In this area the bedrock of the aquifer and its surrounding high lands are mainly formed by Neogene sediments including gypsy and salty marls, sand, siltmarl, conglomerate and limestone. Compared to other plains of the West Azarbaijan province, this plain is in a much more critical condition due to its groundwater quality and quantity. Some of the high populated villages are using the desalinated product water which is installed in Arbatan village to supply their drinking water, therefore, monitoring and evaluation of water quality in this area is very important. Common methods for examining groundwater quality for drinking purpose such as Schoeller diagram provide point assessment of groundwater quality with respect to chemical parameters. Other important indices for groundwater evaluating and quality zoning are GQI and FGQI methods. The aim of this study is to apply GQI and FGQI methods for the assessment of groundwater quality in Mehraban Plain according to WHO and ISIRI standards. For this purpose ten affective chemical parameters (TDS, K+,HCO3, F,NO23, Ca2+, Mg2+ ,Na+, Cl, SO42), with high concentrations in groundwater, and high efficiency were used and compared with WHO and ISIRI standards. The results of this study showed that according to the GQI and FGQI indices the groundwater quality is accounted between unfavorable up to suitable in the area under study.