تحلیل توزیع زمانی و مکانی ابرناکی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

هدف از این پژوهش بررسی تغییرات زمانی و توزیع مکانی پوشش کلی ابرناکی در حوضه‌ی آبریز دریاچه‌ی ارومیه می‌باشد. به منظور رسیدن به اهداف این تحقیق از داده‌های مشاهداتی پوشش کلی ابرناکی در 5 ایستگاه منتخب هواشناسی و از محصول پوشش کلی ابرناکی (cffcm) سنجنده مودیس(ترآ و آکوا) استفاده شد. مقادیر ابرناکی مشاهداتی منطبق بر استاندارد ایکائو (icao) به پنج کلاسۀ آسمان بدون ابر، کمی ابری، قسمتی ابری، نیمه‌ابری و تمام ابری طبقه‌بندی ‌شده و به بررسی تغییرات ابرناکی پرداخته شد. همچنین به منظور بررسی ارتباط بین پوشش کلی ابرناکی با عناصر بارش، دما، تبخیر و ساعات آفتابی از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه اغلب آسمان صاف (28.7%) و کمی ابری (23.9%) است و تنها در حدود 30 درصد از موارد شرایط نیمه‌ابری و تمام ابری مشاهده می‌گردد. در بررسی روند فراوانی رخداد هر یک از کلاسه های ابرناکی مشخص شد که در اغلب موارد روند افزایشی در کلاسه های صاف و کمی ابری و در مقابل روند کاهشی در کلاسه‌های نیمه‌ابری و تمام ابری رخ داده است. مطالعه ضرایب همبستگی بین پوشش کلی ابرناکی با پارامترهای اقلیمی نشان داد رابطۀ مستقیم و معنی داری بین ابرناکی با بارش سالانه و رابطه معکوس با دما، تبخیر و ساعات آفتابی وجود دارد که این رابطه در مورد دمای سالانه ضعیف تر از بقیۀ پارامترها بوده و همچنین رابطه های ایجاد شده با داده های مشاهداتی منطقی تر از داده های ماهواره ای است. بررسی پراکندگی مکانی میانگین ابرناکی فصلی نشان داد ابرناکی در فصل زمستان و پاییز با فصل بهار و مخصوصاً تابستان متفاوت است. بالاترین مقدار ابرناکی زمستانه (تابستانه) در نیمه جنوبی (شمالی) حوضه آبریز دریاچه ارومیه مشاهده می‌گردد و این چینش با جریان های همدیدی فصلی و پراکندگی ارتفاعات انطباق دارد.

analysis of the temporal and spatial distribution of clouds in the basin of the urmia lake

the purpose of this research is to investigate the temporal changes and spatial distribution of the total cloud cover of the sky in the ormia lake drainage basin. in order to achieve the goals of this research, observational data on total cloud cover of the sky at five selected meteorological stations and the product of total cloud cover of the sky (cffcm) from modis sensors (tera and aqua) were used. the observed cloudiness values according to the icao standard were classified into five classes: cloudless sky, slightly cloudy, partly cloudy, semi-cloudy, and full cloudy, and the sky cloudiness changes were investigated. pearson’s correlation test was also used in order to investigate the relationship between the total cloud cover of the sky and the elements of precipitation, temperature, evaporation, and sunshine hours.the findings of the research showed that in the study area, the sky is mostly clear (28.7%) and slightly cloudy (23.9%), and only about 30% of the cases are semi-cloudy and full cloudy.in the examination of the frequency of occurrence of each of the cloudy classes, it was found that, in most cases, there was an increasing trend in the clear and slightly cloudy classes and a decreasing trend in the semi-cloudy and full cloudy classes.the study of the correlation coefficients between the total cloud cover of the sky and climatic parameters showed that there is a direct and significant relationship between the cloudiness of the sky and annual precipitation and an inverse relationship with temperature, evaporation, and sunshine hours, which is weaker in the case of annual temperature than the rest of the parameters, and also that the relationships established with observational data are more logical than those established with those established with satellite data. investigating the spatial distribution of average seasonal cloudiness showed that cloudiness in winter and autumn is different from spring and especially summer. the highest amount of winter (summer) cloudiness is observed in the southern (northern) half of the ormia lake drainage basin, and this arrangement is consistent with the seasonal synoptic currents and the distribution of altitudes.