تحلیل مورفومتری پارامترهای کنترل کننده سیرک های یخچالی در حوضه آبریز جاجرود

سیرک های یخچالی نشان دهنده خصوصیات یخچالها و اقلیمهای گذشته می باشند. در این تحقیق به تحلیل 39 سیرک یخچالی در حوضه آبریز رودخانه جاجرود پرداخته شد. به این منظور از نرم افزار arc gis و تصاویر google earth اسفاده شد. برای بررسی مورفومتری سیرک ها از پارامترهای طول، عرض، ارتفاع راس سیرک، ارتفاع کف سیرک، مساحت، محیط، نسبت طول به عرض، نسبت طول به ارتفاع کف و نسبت پهنا به ارتفاع کف استفاده شد. برای هر یک از پارامترهای مورفومتریک، فاکتورهای آماری ضریب تغییرات، انحراف معیار، میانگین، ماکزیمم و مینیمم در excel محاسبه و برآورد شد. سپس مقادیر r2 یا ضریب تعیین برای هر یک از پارامترها برآورد شده و نمودار پراکنش ترسیم شد. در نهایت ماتریس همبستگی با بهره گیری از ضریب همبستگی پیرسون برای تمامی فاکتورها برآورد شد. بیشترین میزان فراوانی سیرک در جهت جنوب غربی واقع شده است. حداکثر ارتفاع سیرک ها به میزان 3800 متر نیز متعلق به جهت جغرافیایی جنوب می باشد. بیشترین همبستگی ها بین پارامتر طول و عرض به میزان 0.9936 مشاهده شد. این امر نشان دهنده تغذیه بالای این سیرک ها و حجم قابل توجه آنها در دوره پلیستوسن می باشد. بررسی ها نشان داد که سیرک های تکامل یافته تر نسبت به سیرک های کمتر توسعه یافته از مساحت بیشتر، ارتفاع کمتر و نسبت طول به عرض کمتری برخوردار هستند.

morphometric analysis of controlling parameters of glacial cirques in the jajrud basin

glacier cirques show the characteristics of past glaciers and climates. in this research, the analysis of 39 glacial cirques in the catchment area of jajrud river was done. for this purpose, arc gis software and google earth images were used. the parameters of length, width, height of the top of the circus, height of the floor of the cirques , area, perimeter, ratio of length to width, ratio of length to height of floor and ratio of width to height of floor were used to check the morphometry of cirques. for each of the morphometric parameters, statistical factors of coefficient of variation, standard deviation, average, maximum and minimum were calculated and estimated in excel. then r2 values or coefficient of determination were estimated for each of the parameters and a scatter diagram was drawn. finally, the correlation matrix was estimated using the pearson correlation coefficient for all factors. the highest abundance of cirques is located in the southwest direction. the maximum height of the cirques is 3800 meters and belongs to the geographical direction of the south.the highest correlations between length and width parameters were observed at the rate of 0.9936. the results show that the cirques in the north facing slopes have a lower height. this indicates the high nutrition of these cirques and their significant volume in the pleistocene period. investigations showed that more developed cirques have more area, less height and less length to width ratio than less developed cirques.