مدل‌سازی مکانی سازند زمین‌شناسی بر اساس پارامتر‌های کیفی آب در حوضه آبریز پریشان

حفاظت کیفی آب‌های سطحی و زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش‌ترین منابع ملی امری حیاتی می‌باشد. بدین منظور در این پژوهش حوضه‌ُی پریشان به‌عنوان نمونه‌ای از حوضه‌های نیمه بسته‌ داخلی زاگرس انتخاب شد و با استفاده از تعداد 25 حلقه چاه مشاهداتی ارتباط بین پارامترهای کیفی آب با سازند‌های زمین‌شناسی، مدل‌سازی رگرسیون وزنی جغرافیایی (gwr) انجام گرفت. در این مدل پارامترهای کیفیت آب مانند (ec،tds ،sar ،cl ، na ،k ، 4so) به عنوان متغیرهای وابسته و از سازندهای زمین‌شناسی به‌عنوان متغیر مستقل استفاده شده است. نتایج مدل‌سازی نشان داد که بیشترین میزان همبستگی بر اساس پارامترهای کیفی مانند پتاسیم، کلر و هدایت الکتریکی مربوط به مرکز و شرق حوضه پریشان است که گستره‌ی سازند‌های گچساران و رسوبات تبخیری (گچ و نمک) سطح وسیعی از تالاب پریشان را تشکیل می‌دهد و در تغییر کیفیت آب نیز موثر هستند. در ادامه با تشکیل ماتریس خود همبستگی شاخص موران ارتباط بین پارامتر‌های کیفی آب با سازند‌های زمین‌شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت که مدل با دقت تغییرپذیری بالا ارتباط مستقیمی بین این دو پارامتر برقرار کرد و با انجام این مرحله ی صحت سنجی مدل مورد تایید قرار گرفت. در نهایت با استناد به نقشه‌های تهیه شده و  قدرت بالای مدلgwr ، مدیران و برنامه ریزان می‌توانند برای شناسایی نقاط حساس تغییر منابع آبی جهت مدل‌سازی مکانی از آن استفاده کنند.

spatial modeling of geological formations based on water quality parameters in parishan catchment

quality protection of surface and groundwater as one of the most valuable national resources is vital. for this purpose, parishan basin was selected as a sample of semiclosed inland zagros basins and geographical weight regression (gwr) modeling was performed using 25 observation wells of the relationship between water quality parameters and geological constructs. in this model, water quality parameters such as (ec, tds, sar, cl, na, k, 4 so) are used as dependent variables and geological formations are used as independent variables. the modeling results showed that the highest correlation based on qualitative parameters such as potassium, chlorine and electrical conductivity is related to the center and east of parishan basin. water quality is also effective. then, by forming the moran index autocorrelation, the relationship between water quality parameters and geological structures was evaluated. the model with high variability accuracy established a direct relationship between these two parameters and by doing this step, the model validation was confirmed. finally, based on the prepared maps and the high power of the gwr model, managers and planners can use it to identify sensitive points of changing water resources for spatial modeling.