ارزیابی خشکسالی در دوره‌ی سی ساله (1988 تا 2017) در استان لرستان با استفاده از نمایه‌ی (شاخص) درصد نرمال بارش

مساله ی آب یکی از اساسی ترین مسایل امروزی جوامع انسانی است، اما در سایه ی خشکسالی، به یک چالش جدی برای تصمیم سازان جامعه تبدیل شده و تمامی ابعاد توسعه ی جامعه را متاثر می کند. در استان لرستان، در سال های اخیر تعداد قابل توجهی از رودخانه ها و چشمه ها خشکیده است که اغلب، آن را به خشکسالی جوی (کمبود بارش) نسبت می دهند. در این پژوهش با استفاده از نمایه ی درصد نرمال بارش به ارزیابی این نوع خشکسالی در بازه ی زمانی 1988 تا 2017 پرداخته شد. محاسبه درصد نرمال بارش نشان می دهد که فقط درصد کمی (بین 30 تا 6.6 درصد) از دوره ی سی ساله ی مورد بررسی دارای خشکسالی، آن هم از نوع ضعیف (کمی خشک) بوده اند. این بدان معنی است که خشکسالی به صورت قابل توجه در این دوره رخ نداده است. بنابراین بروز عوارض خشکسالی متوسط تا شدید که به صورت خشک شدن بسیاری از چشمه ها، رودخانه ها، و آبشارها نمایان شده است، نمی تواند به تنهایی ناشی از خشکسالی جوی باشد. این مساله می تواند ریشه در برداشت بی رویه ی آب های زیرزمینی داشته باشد که موجب افت ناگهانی و شدید سطح سفره و بروز علایم خشکسالی شدید شده است. واکاوی دوره ی بازگشت خشکسالی نیز تایید می کند که خشکسالی شدید در اغلب ایستگاه ها دارای دوره ی بازگشت بسیار طولانی و غیرقابل محاسبه است. خشکسالی متوسط نیز دوره ی بازگشتی بیشتر از هزار سال دارد. تنها خشکسالی ضعیف دارای دوره ی بازگشت 100 تا 200 سال است، اما این نوع خشکسالی نمی تواند مسئول بروز عوارض خشکسالی شدید باشد، پس باید به دنبال عوامل انسانی مانند مدیریت منابع بود که مرتبط با خشکسالی اجتماعیاقتصادی است. بر پایه ی میزان داده های بازسازی شده، ضریب اطمینان نتایج به دست آمده برای ایستگاه های خرم آباد، الیگودرز و بروجرد 100%، برای ازنا، دورود و نورآباد 56.7%، پلدختر 63.4 % و برای کوهدشت و الشتر 66.7 % می باشد.

drought evaluation of a thirty year period (1988 – 2017) in lurestan province using the percent of normal precipitation index (pni)

one of the most important issues, facing the human society and environment, is water resources management. regarding the drought, this issue turns to a serious challenge for decision makers, and affect the people more than other natural hazards. in lurestan, considerable number of springs and rivers have been dried in recent years, which are ascribed to precipitation shortage. this study evaluates meteorological drought in lurestan by applying percent of normal index (pni) through 1988–2017 time span. the pni indicates that only low percent (6.6–30%) of the studied time span experienced drought which has been weak drought type. this signifies that the area has not suffered from severe drought during this period. therefore, symptoms of severe drought, appeared as dried rivers and springs, could not be products of meteorological drought, solely. they could rooted in overexploitation of the groundwater has dropped the water table far beyond the reach of tree roots and springs outlets. analysis of the return period of the drought also proves an extremely long time of reoccurrence of severe drought. weak drought also has a very long return period (100–200 years). therefore, meteorological drought could not be solely responsible for the droughts in lurestan, and socioeconomic drought and associated water management must be the main reason. based on the reconstructed data for the years without data, reliability for the acquired results in khoramabad, aligudarz, and borujerd stations is 100%, for azna, dorud, and noorabad is 56.7%, poldokhtar 63.4%, and kuhdasht and alashtar is 66.7%.