ارزیابی و تحلیل فضایی خطر سیلاب در مناطق کویر و بیابان بر پایه‌ی تلفیق روش های anp و مقایسه زوجی در محیط gis (مطالعه موردی استان خراسان رضوی)

در این پژوهش سعی شده با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و سیستم‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره (mcdm)، مناطق با درجات مختلف ریسک سیلاب جهت استقرار پایدار جمعیت در سطح هر یک از شهرستان‌های استان خراسان رضوی شناسایی شوند. بدین منظور، ابتدا داده‌های 6 پارامتر موثر شامل حداکثر دبی با دوره بازگشت‌های 2، 3، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله حاصل از خروجی نرم‌افزار hec-hms، تراکم زهکشی، کاربری اراضی و پوشش گیاهی، cn، شیب و نفوذپذیری منطقه مورد مطالعه، در محیط نرم‌افزار gis آماده سازی گردید. سپس با استفاده از روش anp و مقایسه زوجی به ترتیب وزن هر معیار و وزن کلاس‌های هر لایه در نرم‌افزار super decision محاسبه شد. سپس با استفاده از توابع تحلیل نرم‌افزار gis، کل محدوده برای هر یک از معیارهای تعیین شده پهنه‌بندی شد .در نهایت، با تلفیق نقشه‌های پهنه‌بندی شده براساس وزن از روش anp نقشه نهایی در پنج کلاس سیلخیزی خیلی کم تا سیلخیزی خیلی زیاد تهیه شد. نتایج نشان داد مساحت شهر‌هایی که در معرض سیلخیزی با درجه خیلی زیاد هستند همچنین نتایج پهنه‌بندی ریسک سیلاب با دوره بازگشت‌ 2 ساله در سطح کل استان نشان داد که بیش از 86 درصد مناطق دارای سیلخیزی کم و خیلی‌کم، 12.2 درصد مناطق متوسط و 1.8 درصد نیز از لحاظ سیل‌خیزی در درجه زیاد می‌باشد. در حالیکه نتایج پهنه‌سیلابی در دوره بازگشت 200 ساله نشان داد که 41.3 درصد سیلخیزی کم، 31.4 درصد سیلخیزی متوسط، 13.3 درصد سیلخیزی زیاد و 14.1 درصد سیلخیزی خیلی‌زیاد را در سطح کل استان شامل می‌شود.

spatial assessment and analysis of flood risk in desert and desert areas based on the combination of anp methods and pairwise comparison in gis environment (case study of khorasan razavi province)

in this study, by combining gis and multicriteria decision making systems (mcdm), areas with different degrees of flood risk for sustainable settlement of the population in each of the cities of khorasan razavi province have been identified. for this purpose, first 6 effective parameter data including maximum discharge with 2, 3, 5, 10, 25, 50, 100 and 200 year return periods obtained from hechms software output, drainage density, land use and vegetation, cn, slope and permeability of the study area were prepared in gis software environment. then, using anp method and pairwise comparison, the weight of each criterion and the weight of the classes of each layer in super decision software were calculated, respectively. then, using gis software analysis functions, the whole range was zoned for each of the specified criteria. it was prepared a lot until the flood. the results showed that the area of ​​cities that are exposed to very high floods and the results of flood risk zoning with a return period of 2 years in the whole province showed that more than 86% of areas with low and very low floods, 2 12% of the areas are moderate and 1.8% are high in terms of flooding. while the results of flood zone in the 200year return period showed that 41.3% low flood, 31.4% moderate flood, 13.3% high flood and 14.1% very high flood in the whole province.