ارزیابی کارایی ابزار arccn runoff در برآورد میزان رواناب و مقایسه‌ی تغییرات آن در سال‌های 1375 و 1390 در آبخیز هراز استان مازندران

با افزایش جمعیت و فعالیت‌های بشری و در نتیجه افزایش تقاضای آب، دسترسی به آب بحرانی ‌شده و ارزیابی و برنامه‌ریزی منابع آب برای استفاده پایدار پیچیده می‌گردد. بررسی قوانین دینامیکی و طولانی مدت رواناب اهمیت و ارزش عملی برای توسعه ی پایدار و برنامه ریزی منابع آب دارد. از سوی دیگر در رابطه با رواناب، روش‌های مرسوم اندازه‌گیری آن بسیار پرهزینه، وقت‌گیر و مشکل هستند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی صحت ابزار arc-cnrunoff برای تهیه ی نقشه ی حجم و ارتفاع رواناب در حوضه ی آبخیز هراز می‌باشد. برای تهیه ی نقشه ی کاربری اراضی، تصاویر ماهواره‌لندست سال‌های 1375 و 1390 مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نقشه ی گروه‌های هیدرولوژیک خاک تهیه و محاسبات بارش سالانه با استفاده از داده‌های روزانه بارش ایستگاه‌های محدوده ی حوضه برای سال‌های مختلف انجام شد. جهت تهیه ی نقشه ی شماره ی منحنی (cn) و برآورد حجم و ارتفاع رواناب از روش scs و ابزار arccnrunoff در محیط gis استفاده شد. سپس رواناب مشاهداتی با استفاده از داده‌های روزانه دبی ایستگاه کره‌سنگ محاسبه و جداسازی جریان پایه انجام گرفت. در نهایت صحت رواناب برآوردی با برآورد درصد خطای نسبی ارزیابی گردید. براساس نتایج خطای نسبی برآورد رواناب در هر دو دوره 1375 و 1390 به‌هم نزدیک و نسبتاً کم (10 درصد) می‌باشد و ابزار به‌کار رفته، رواناب را با صحت حدود 90 درصد در هر دو دوره برآورد کرده است و می‌تواند برای ارزیابی و برآورد رواناب به‌کار برده شود.