تحلیل محیطی فرونشست زمین در دشت اسدآباد همدان و مخاطرات آن

فرونشست به حرکت قائم و رو به پایین زمین گفته می‌شود که در طی سال‌های اخیر بسیاری از دشت‌های کشور را تهدید کرده است. دشت اسدآباد در استان همدان با توجه به وضعیت هیدرواقلیمی و ژئومورفولوژی آن در معرض این مخاطره قرار دارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به ارزیابی میزان فرونشست دشت اسدآباد و تحلیل عوامل موثر در آن پرداخته شده است. در این تحقیق از 97 تصویر راداری سنتینل 1، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و لایه‌های رقومی اطلاعاتی به‌عنوان مهم‌ترین داده‌های تحقیق استفاده شد. مهم‌ترین ابزارهای استفاده‌شده در تحقیق شامل arcgis (به‌منظور تهیۀ نقشه‌های مدنظر)، gmt (به‌منظور اجرای فرایند تداخل‌سنجی راداری و مدل سری زمانی sbas)، super decisions (به‌منظور وزن‌دهی به لایه‌های اطلاعات) و idrisi (اجرای مدل wlc) بود. در این تحقیق برخلاف بسیاری از تحقیقات پیشین، ابتدا با استفاده از تصاویر راداری، میزان فرونشست منطقه برآورد شد و سپس با استفاده از مدل تلفیقی anp-wlc و پارامترهای محیطی، نقشۀ مناطق مستعد فرونشست تهیه شد. سپس نتایج با نتایج به‌دست‌آمده از تصاویر راداری مقایسه شد. نتایج حاصل از تصاویر راداری نشان داد که دشت اسدآباد در دورۀ زمانی هفت‌ساله (2015 تا 2022) بین 132 تا 704 میلی‌متر فرونشست داشته و بیشترین فرونشست مربوط به مناطق مرکزی این دشت و مناطق جنوبی شهر اسدآباد بوده است. همچنین نتایج حاصل از پهنه‌بندی نیز نشان داد که مناطق جنوبی شهر اسدآباد و بخش‌های مرکزی دشت اسدآباد پتانسیل زیادی از نظر وقوع فرونشست دارند. مقایسه نتایج این بخش بیانگر انطباق آن بر نتایج حاصل از تصاویر راداری است. با توجه به موارد مذکور، با استفاده از پارامترهای طبیعی نیز می‌توان تا حد زیادی مناطق در معرض مخاطرۀ فرونشست را شناسایی کرد، چراکه فرونشست به‌طور مستقیم و غیرمستقیم متاثر از عوامل طبیعی از جمله وضعیت ژئومورفولوژی و هیدرولوژی منطقه است.

environmental analysis of land subsidence and its hazards in asadabad plain, hamadan, iran

today, the phenomenon of subsidence has affected many regions of the world, including densely populated cities in arid and semi-arid regions, and has caused a lot of damage. the phenomenon of subsidence is imperceptible and gradual, and in the long term it causes a lot of damage to agricultural lands as well as urban areas. considering the many negative effects that the subsidence phenomenon has on human activities and man-made phenomena including buildings and facilities, not paying attention to it can be associated with many human and financial losses. based on this, it will be very important to monitor the amount of land subsidence in order to reduce the negative effects and also to control its development process, and it is necessary to regularly estimate the subsidence process of the areas. due to the fact that the phenomenon of subsidence occurs imperceptibly and its monitoring requires high precision, therefore, new methods should be used to monitor this risk. one of the methods that has received a lot of attention in recent years is the radar interferometry method, which has high accuracy and speed in processing information and monitoring changes in the earth’s surface. accordingly, in this research, this method is used. it will be used to evaluate the subsidence of asadabad plain. according to the mentioned cases, in this research, using radar images and radar interferometry method, the state of subsidence and its trend in asadabad plain and the analysis of the geomorphological factors affecting its occurrence have been evaluated.