واکاوی عوامل مرتبط با مسئولیت‌پذیری اجتماعی در جامعۀ مخاطره‌آمیز

همگام با رشد فناوری، افزایش مخاطرات زیستی در جهان معاصر زندگی را با چالش‌های فراوانی روبه‌رو کرده و پرداختن به جایگاه مسئولیت‌پذیری اجتماعی در پیشگیری از مخاطرات و کاهش پیامدهای ناگوار آن برای بشر، به یکی از مباحث بسیار مهم دربارۀ کنش‌های انسانی تبدیل شده است. تحقیق حاضر با هدف تبیین عوامل مرتبط با مسئولیت‌پذیری اجتماعی به واکاوی نظریه‌های موجود و تحلیل یافته‌های پژوهش‌های پیشین می‌پردازد. روش پژوهش مطالعۀ اسنادی و تبیین یافته‌های مرتبط با موضوع در جریان مرور اسناد منتشرشده در دورۀ زمانی 1390 تا 1401 در پژوهش‌های داخلی و خارجی است. داده‌ها با استفاده از شیوۀ کدگذاری انتسابی و کدگذاری کل‌نگر بررسی شده است. یافته‌های نهایی شامل 7 مقولۀ اصلی و 18 مقولۀ فرعی است که نشان می‌دهد بحران‌ها، ریسک‌ها و مخاطرات ممکن است سبب تغییر کنش افراد شود و بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی تاثیر بگذارد. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که رویدادی همچون همه‌گیری کووید 19، اتفاقی مهم در تغییر رفتار افراد است و تاثیر مهمی بر آگاهی محیط ‌زیستی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی خواهد گذاشت. از بین عوامل موثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی، ارزش‌های اخلاقی و هنجاری و نابرابری در ابعاد مختلفی همچون قدرت، سلامت، هویت، آگاهی و بی‌تفاوتی بیشترین تاثیر را در جامعۀ مخاطره‌آمیز دارند. این عوامل به‌واسطۀ مفاهیمی چون احساس ناامنی، شهروندی، نوع‌دوستی و نیازهای روانی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی تاثیر می‌گذارند.

the exploration of factors related to social responsibility in the risk society

along with the growth of technology, and the increase of natural hazards in the contemporary world, human life is faced with many challenges, deal with social responsibility has major importance to prevent hazards and reducing their unfortunate consequences for humans which leads to a healthy relationship between people and the environment. to explain the factors affecting social responsibility, the current research examines the existing theories and analyzes previous research findings. the research method of this study is the documentary which explores studies related to the subject that was published from 2011 to 2022. the cited sources were obtained by searching the keywords: social responsibility, social indifference, social commitment, risk of covid-19, and risky society. the data has been analyzed by attributive and holistic coding and factors related to social responsibility in a risky society, and have been categorized using the obtained results. findings show that crises and risks can change people's actions and social responsibility is an important factor that affected the actions and relations between actors in crisis conditions. the final results based on holistic coding have extracts, 7 main categories, and 18 sub-categories. the important factors affecting social responsibility are social capital, moral and normative values, and inequality in various dimensions such as power, health, identity, awareness, and indifference, which have the greatest impact in a risky society. these factors through the concepts such as insecurity, citizenship, and altruism affect social responsibility.