پیش‌بینی حساسیت فرسایش خندقی و مخاطرات آن در حوضۀ آبخیز کلوچه بیجار با استفاده از مدل‌های پیش‌بینی‌کنندۀ مکانی

هدف این پژوهش، پیش‌بینی مکانی حساسیت فرسایش خندقی در حوضۀ آبخیز کلوچه بیجار در استان کردستان است. به این منظور، ابتدا 950 راس خندق (هدکت) با نسبت 70 به 30 تفکیک و شناسایی شد. سپس بیست عامل موثر بر توسعۀ فرسایش خندقی در منطقه شامل درجۀ شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، انحنای عرضی شیب، انحنای طولی شیب، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص توان آبراهه، شاخص حمل رسوب، لیتولوژی، کاربری اراضی، بارندگی، فاصله از جاده، تراکم جاده، فاصله از گسل، تراکم گسل، فاصله از آبراهه، تراکم آبراهه، گروه هیدرولوژیکی خاک، ژئومورفولوژی و نفوذپذیری نسبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند. در این تحقیق از دو مدل رگرسیون لجستیک و منطق فازی استفاده شد. برای تعیین صحت نقشه‌های نهایی از درصد مساحت زیر منحنی (auc) بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که فاکتورهای فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه و درجۀ شیب به‌ترتیب بیشترین تاثیر را در فرسایش خندقی داشتند. نتایج اعتبارسنجی مدل‌ها براساس داده‌های صحت‌سنجی نیز نشان داد که مدل رگرسیون لجستیک (auc=0.876) نسبت به مدل منطق فازی (auc=0.815) در شناسایی مناطق مستعد به ایجاد فرسایش خندقی دارای قدرت پیش‌بینی بیشتری بوده است.

prediction of gully erosion susceptibility and its hazards in kloche bijar watershed using spatial predictive models

introduction soil erosion by water is one of the most important processes of land degradation, especially in semi-arid regions. among the different types of water erosion, gully erosion is one of the most important events affecting soil destruction, changing the landscape and water resources, and land regression [1]. gully erosion is the most obvious form of soil erosion, which leads to a decrease in soil production capacity and restrictions on land use, and can be a serious danger to roads, fences, and various structures, and also causes significant soil losses and the production of large amounts of sediment [2]. this erosion is also called gully erosion. a gully is a relatively permanent waterway that temporary streams of water pass through during rainfall and carry a large amount of sediment [11]. the formation of gullies is always accompanied by erosion and changes in the appearance of the land and causes the production of a significant amount of sediment, destruction of lands, roads, irrigation networks and filling of dams [9]. gullies, which are considered major indicators of environmental changes in most cases, are not considered normal forms of erosion due to their rapid growth [8].in the studies conducted both inside the country and abroad, various methods have been used to evaluate the potential of gully erosion, which are mentioned below. among the methods used to determine the potential of gully erosion are regression models [17, 10, 4, 15, 23, 22], knowledge-based model of hierarchical analysis [6, 21, 22, 3, 29], fuzzy logic. [12 and 13], dempster-shafer model [14], artificial neural network and support vector machine [33], etc. pointed out that, based on this, the watershed of klocheh bijar in kurdistan province has been severely affected by this type of erosion and caused the loss of many agricultural lands in the studied basin have been eroded. therefore, the gully erosion susceptibility mapping of the studied basin was studied and investigated using logistic regression and fuzzy logic models, and finally mapping of gully erosion in the studied area and the validity of both used models were verified.