ارزیابی مخاطرۀ آلودگی منابع آب شهر یاسوج در اثر تخلیۀ زباله

پژوهش حاضر بر‌مبنای پایش میدانی با هدف بررسی و ارزیابی شدت آلودگی احتمالی منابع آب سطحی و زیرزمینی اطراف محل تخلیۀ زبالۀ شهر یاسوج طی یک دورۀ دوازده‌ماهه برای معرفی راهکارهای مدیریتی انجام گرفت. بدین منظور پس از تشریح مورفولوژی منطقه و بازدیدهای چندگانه، از چاه‌های آب شرب حفرشده در آبخوان کارستی، آبراهۀ شرقی و غربی محل تخلیۀ زباله، مخزن سد شاه‌قاسم و دو چشمۀ سرابتاوه و پریکدان به‌صورت ماهانه طی یک سال نمونه‌برداری شد. نمونه‌ها برای سنجش ویژگی‌های هیدروشیمی شامل کدورت، ph، هدایت الکتریکی، کاتیون‌ها (سدیم، منیزیم، پتاسیم، کلسیم)، آنیون‌ها (کلر، بی‌کربنات، سولفات، نیترات، فسفات)، فلزات سنگین (آرسنیک، آهن، مس، روی، جیوه، کروم، کادمیوم، نیکل، سرب)، اکسیژن محلول، bod و tds و مقایسۀ آن با مقادیر حد مجاز در استاندارد ملی آب شرب ایران و سازمان بهداشت جهانی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج نشان داد که با وجود مطلوب بودن بسیاری از ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آب شرب پمپاژی از آبخوان کارستی تنگۀ کنارۀ یاسوج، برخی از ویژگی‌های بسیار خطرناک تعدادی از چاه‌ها طی چند ماه سال بیشتر از حد مجاز بوده است. نتایج آنالیز نمونه‌های منابع آب سطحی نیز نشان داد که شیرابۀ حاصل از پسماندهای محل تخلیۀ زبالۀ شهر یاسوج تاثیر زیادی بر جریان آب آبراهه در مسیر دفنگاه داشته است؛ همچنین نتایج آنالیز نمونه‌های آب چشمه‌ها نشان از افزایش مقدار برخی از فلزات سنگین دارد. برمبنای نتایج این پژوهش، منابع آب سطحی و زیرزمینی اطراف محل تخلیۀ زبالۀ شهر یاسوج از آلاینده‌های موجود در پسماندها متاثر شده است، به‌طوری که در فصل بارش از شدت بیشتری نیز برخوردار است؛ بنابراین با تعیین نوع، شدت و زمان آلایندگی، راهکارهای مدیریتی ویژه‌ای را می‌توان برای کاهش مخاطرۀ آلودگی منابع آب ارائه کرد.

hazards assessment of water resources to pollution caused by landfill’s yasouj

introduction contaminated drinking water significantly affects the health of consumers and the environment [1]. numerous scientific reports have shown that the consumption of contaminated drinking water endangers human health and may lead to diseases such as cholera, diarrhea, typhoid, dysentery, polio, guinea worm and skin infections [3]. various factors threaten the quality of water resources and cause its pollution, including the growing population, followed by increased production of waste, municipal and industrial wastewater and uncontrolled fertilizers in the agricultural sector. waste management issues in many developing countries often reflect the main environmental problems that arise due to limited urban budget, poor understanding and lack of data and information. one of the serious problems resulting from waste disposal operations is waste leachate, which has significant negative effects on the environment [4, 5]. in general, the nature and content of leachate pollution varies considerably from landfill to landfill and depends on various factors including waste composition, seasons, area hydrology, compaction grade, waste age, landfill technology and sampling process. in order to assess the environmental impact of waste management, the impact of leachate from waste disposal sites on groundwater quality around each landfill must be carefully monitored [2]. therefore, the study of spatial and temporal changes in groundwater quality parameters is of particular importance in understanding the aquifer quality status, pollutant sources and determining the most appropriate management strategy. since the landfill of yasuj city is located in a higher place than the drinking water supply wells of yasuj city, surface and groundwater sources are always at risk of pollution. therefore, the aim of this study was to evaluate the probable contamination of surface and groundwater resources around the landfill of yasouj city over a period of 12 months. materials and methodsafter explaining the morphology and field surveying of the area, drinking water wells, east and west stream of landfill, shah-qasem dam reservoir and two springs (sarabtaveh and parikadan) were sampled monthly for one year. samples for measuring hydrochemical properties include turbidity, ph, electrical conductivity, cations (sodium, magnesium, potassium, calcium), anions (chlorine, bicarbonate, sulfate, nitrate, phosphate), heavy metals (arsenic, iron, copper, zinc, mercury, chromium, cadmium, nickel, lead), dissolved oxygen, bod and tds and its comparison with the limits allowed in the national drinking water standard of iran and the world health organization were transferred to the laboratory.