تحلیل تاثیر مخاطرات انسانی بر آمایش نواحی مرزی (مطالعۀ موردی: جنوب شرق ایران؛ سیستان و بلوچستان)

امروزه با تغییرات صورت‌گرفته، رویکرد آمایش مرزها نیز اهمیت بیشتر و جایگاه برجسته‌ای در برقراری امنیت یافته است. امروزه برقراری امنیت در گسترۀ قلمرو سرزمینی هر کشور مبتنی بر رویکرد آمایش سرزمین، از وظایف اولیه نظام سیاسی حاکم بر آن کشور است. جنوب شرق ایران با مخاطرات انسانی بسیاری دست به گریبان است که زمینه‌ساز ناپایداری سکونت در این ناحیه شده است. روش پژوهش در این مقاله، روش آمیخته (کمّی کیفی) است. برای توصیف پاسخ‌های داده‌شده به سوال‌های عمومی پرسشنامۀ تحقیق از نرم‌افزار آماری spss26 استفاده شد. پرسش پژوهش حاضر این است که کدام مخاطرات انسانی بر آمایش نواحی مرزی جنوب شرق ایران بیشتر اثرگذارند؟ «فقر، حضور اتباع خارجی، مهاجرت، تروریسم و فقدان اشتغال» از مخاطرات انسانی تاثیرگذار بر امنیت در این ناحیه است که در تحقیق حاضر به آنها پرداخته شده است. یافته‌ها نشان‌دهندۀ آن است که این ناحیه در کنار محرومیت‌های چشمگیر در بنیادهای زیستی و طبیعی، از نظر شاخص‌های توسعه‌یافتگی در پایین‌ترین سطح در مقایسه با متوسط‌های ملی قرار دارد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که «فقدان اشتغال، قاچاق کالا و مواد مخدر» با امتیاز 3.75 در رتبۀ اول، «فقر» با امتیاز 3.65 در رتبۀ دوم، «مهاجرت» با امتیاز 2.86 در رتبۀ سوم، حضور اتباع بیگانه با امتیاز 2.40 در رتبۀ چهارم و تروریسم با امتیاز 2.33 در رتبۀ پنجم قرار دارد. بنابراین، شناخت این مخاطرات و در نظر داشتن آنها در برنامه‌های آمایشی گام اولیه است که باید در سند آمایشی این ناحیه مدنظر قرار گیرد تا بتوان مخاطرات انسانی شکل‌گرفته در این ناحیه را مدیریت کرد.

Analysis of the effects of human hazards on the Spatial Planning of border regions (Case study: Southeast Iran; Sistan and Baluchestan)

Today, with the changes that have taken place, the border management approach has become more important and has taken a prominent place in establishing security. In a way, today, establishing security in the territory of any country based on the land management approach is one of the primary tasks of the ruling political system in that country. On this basis, southeastern Iran has faced many human hazards, which have led to instability in this area. The research method in this article is a mixed (quantitativequalitative) method. SPSS26 statistical software was used to describe the answers given to the general questions of the research questionnaire. The question of the present study is which human hazards have the greatest impact on the management of the border areas of southeastern Iran? Among the human hazards that affect security and insecurity in this area and which have been addressed in the present study are poverty, the presence of foreign nationals, immigration, terrorism, lack of employment (false employment, smuggling of goods and drugs). The findings show that this area, despite significant deprivations in its biological and natural foundations, is almost at the lowest level in terms of development indicators compared to national averages. Based on the results, it can be said that among the research items, lack of employment; Smuggling of goods and drugs is in the first place with 3.75 points, poverty is in the second place with 3.65 points. Among the items, immigration is in the third place with a score of 2.86, the presence of foreigners is in the fourth place with a score of 2.40, and terrorism is in the fifth place with a score of 2.33.