واکاوی پدیدارشناسانۀ ادراک و تجارب زیستۀ مدیران مدارس در مورد آمادگی در برابر مخاطرات زلزله

ارتقای ایمنی مدارس کشور به‌عنوان کانون تجمع دانش‌آموزان، ضرورتی انکارناپذیر است. برای بهره‌مندی از مدرسۀ ایمن، علاوه‌بر سازۀ استاندارد و پایدارسازی اجزای غیرسازه‌ای، آمادگی دست‌اندرکاران برای مواجهه با زلزله و دانش کافی در مورد وظایف و کارهای ضروریِ قبل، حین و بعد از زلزله نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. مدیران مدارس در مقام پیشگامان تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در فضای اجرایی مدرسه، زمینه‌ساز تحقق این عوامل در مدارس هستند. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف واکاوی ادراک و تجارب زیستۀ مدیران مدارس، به‌منظور شناسایی مضامین و زیرمضامین مرتبط با آمادگی مدارس در برابر زلزله انجام گرفت. برای این منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. داده‌ها از طریق مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساختاریافته گردآوری شد. با استفاده از نمونه‌گیری ملاکی، اشباع داده‌ها پس از 14 مصاحبه حاصل شد. مصاحبه‌ها با استفاده از نرم‌افزار maxqda2018 و مبتنی بر راهبرد کلایزی تحلیل شد. با تحلیل مصاحبه‌ها پنج مضمون اصلی شامل «پیش‌نیازها»، «اقدامات ایمنی لرزه‌ای»، «آموزش و مانور»، «مشارکت فعال کنشگران» و «دانش موضوعی و رویکرد مدیران مدارس» شناسایی شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که ارتقای ایمنی لرزه‌ای در مدارس باید با روندی سریع‌تر انجام گیرد و باید بودجه مشخصی به موضوع آموزش و مانور مدارس اختصاص یابد و راه‌های فرار کافی و ایمن در مدارس اندیشیده شود. تسریع فرایند ایمنی همه‌جانبۀ مدارس در برابر زلزله، مستلزم رویکرد فعال مدیران و تعامل سازنده و موثر آنان با کارشناسان، معلمان و والدین است.

Phenomenological Analysis of School Principals’ Perceptions and Lived Experiences about Preparedness for Earthquake Hazards

Improving the safety of the country’s schools as a gathering place for students is an undeniable necessity. To benefit from a safe school, in addition to the standard structure and stabilization of nonstructural components, the readiness of those involved in dealing with the earthquake and sufficient knowledge about the tasks and duties to be performed before, during and after the earthquake are also very important. School principals, as the pioneers of decisionmaking and planning in the school executive space, are the basis for the realization of these factors in schools. Therefore, the present study was conducted to analyze the perceptions and lived experiences of school principals, to identify the themes and subthemes related to school preparedness against earthquakes. For this purpose, a qualitative approach and a descriptive phenomenological method were used. Data were collected through indepth and semistructured interviews. Using standard sampling, data saturation was obtained after 14 interviews. Interviews were analyzed using MAXQDA2018 software based on Colaizzi’s strategy. The analysis of the interviews identified five main themes, including prerequisites, seismic safety measures, training and maneuvering, active participation of actors and thematic knowledge and approach of school principals. Findings show that the promotion of seismic safety in schools should be done more quickly and it is necessary to allocate a certain budget for the education and maneuver of the schools and provide adequate and safe escape routes in schools. Accelerating the process of comprehensive safety of schools against earthquake requires the active approach of their principals and their constructive and effective interaction with experts, teachers and parents.