تحلیل تغییرات رفتاری بدنۀ سد لار و مخاطرات آن با استفاده از روش تداخل‌سنجی راداری و بررسی‌های میدانی

در طی دهۀ گذشته، شکست فاجعه‌بار چندین سد در جهان در نتیجۀ عواملی همچون جنبه‌های ساختاری، ژئوتکنیکی، هیدرولیکی، عملیاتی و محیطی روی داده است. استفاده از روش‌های پایش برای جلوگیری از این مخاطره، مقرون به ‌صرفه است؛ همچنین کاربرد روش‌هایی به‌منظور ارزیابی خطرهای ایجادشده برای جوامع ساکن پایین‌دست این ساختارها ضرورت دارد. در سال‌های اخیر به‌علت در دسترس بودن روش سنجش از دور و کاهش هزینه‌های آن، استفاده از آن افزایش یافته است. در این پژوهش در محدودۀ سد لار پس از مشاهدۀ نقاط خردشدگی و فرونشست روی سنگ‌چین سد لار که حاصل فرار آب و فرسایش داخلی خاکریز است، از روش تداخل‌سنجی راداری با استفاده از تصاویر sentinel1a در دامنۀ زمانی 2015 تا 2020 بهره گرفته شد. نتایج پردازش نشان داد که جابه‌جایی سد در جناح چپ به‌صورت فرونشست، 8 میلی‌متر بوده است، ولی از سال 2018 تا اواخر 2019 این روند تغییر کرده و نقاط نزدیک به تکیه‌گاه چپ و نزدیک تاج، بالازدگی بدنۀ سد را نشان می‌دهند. همچنین نتایج این تحقیقات تاکید می‌کند که پایش مداوم سد لار با استفاده از تصاویر راداری به‌همراه مشاهدات میدانی برای جلوگیری از مخاطرات جدی سد ضروری است.

Analysis of changes in structural behaviour of the Lar Dam and its potential risks using radar interferometry and field experiments

The past decade has encountered several notable dam failures occurring worldwide as a result of changes in structure, geotechnics, operations and environment of dams. This has necessitated the development of new and inexpensive approaches for evaluating the amount of risk posed to populations residing downstream of dams. One particularly costeffective and approachable method for risk assessment under such conditions is the use of remote sensing technology. Accordingly, radar interferometry was used in this study to investigate changes in the structural behaviour of the Lar Dam, following initial inspections of the dam’s body, which revealed signs of subsidence due to breaches in the dam as well as internal erosion within the embankment. The proposed model incorporated images from the Sentinel1A satellite taken of the study region from 2015 to 2020. As the findings suggested, the total amount of subsidence was measured at 8mm, occurring in the left abutment of the dam. Further inspections revealed swelling in the left abutment, near the edge, from 2018 to 2019. The findings clearly demonstrate the credibility of incorporating field observations with radar images to identify early signs of dam failure.