دورنمای تغییرات نمایه‌های بارش سواحل جنوبی دریای خزر در دورۀ 2050-2021 برای کاهش مخاطرات

بارش به­عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر چرخۀ هیدرولوژیکی، تحت تاثیر تغییر اقلیم است و می‌تواند سبب بروز شرایط جدیدی در منابع آب شود. از این‌رو شبیه‌سازی متغیر بارش به‌خصوص برای آینده می‌تواند در برنامه‌ریزی در زمینۀ مدیریت منابع آب بسیار بااهمیت باشد. در پژوهش حاضر برای پایش و شبیه‌سازی شرایط بارش آینده در سواحل جنوبی دریای خزر (استان­های گیلان و مازندران) ابتدا داده‌های روزانۀ هفت ایستگاه همدید آستارا، بندرانزلی، رشت، رامسر، بابلسر، قراخیل و نوشهر برای دورۀ زمانی 2015-1986 به‌عنوان دورۀ پایه از سازمان هواشناسی و داده‌های روزانۀ مدل canecm2 با سه سناریوی rcp2.6، rcp4.5 و rcp8.5 از وبگاه مرکز تحلیل و مدل­سازی اقلیمی کانادا دریافت شد. برای شبیه‌سازی بارش در دورۀ 2050-2021 از مدل ریزمقیاس نمایی آماری sdsm استفاده شد. پس از تایید کارایی مدل، مقادیر بارش برای دورۀ آینده (2050-2021) شبیه‌سازی شد. سپس نمایه­های حدی شدت، مدت و فراوانی بارش برای دوره‌های پایه و آینده محاسبه شد. نتایج هر سه سناریو نشان داد که مجموع بارش سالانه در منطقۀ تحقیق به‌طور متوسط بین 20 تا 70 میلی‌متر نسبت به دورۀ پایه (2015-1986) افزایش می‌یابد. همچنین نتایج تحلیل نمایه­های حدی بارش در دورۀ پایه و آینده نشان‌دهندۀ افزایش بارش‌های بیش از 1 میلی‌متر در همۀ ایستگاه­های تحت مطالعه و افزایش بارش‌های بیش از 10 میلی‌متر در بیشتر ایستگاه‌های تحت مطالعه (به‌جز بابلسر و قراخیل) در دورۀ آینده نسبت به دورۀ پایه است. اما بارش‌های بیش از 20 میلی‌متر در دورۀ آینده مشابه دورۀ پایه بوده و به­نظر می­رسد که تغییر چندانی نداشته است. همچنین نتایج حاکی از کاهش روزهای خیلی مرطوب و بی‌نهایت مرطوب در ایستگاه‌های رامسر و نوشهر و افزایش آن در بخش­های غربی و شرقی نسبت به دورۀ پایه بود. افزون‌بر این، نتایج حاکی از کاهش طول دورۀ خشک در دورۀ آینده نسبت به دورۀ پایه بود. مقادیر بارش حدی زیادی برای منطقه پیش‌بینی می‌شود، به‌طوری که سبب افزایش متوسط بارش سالانۀ منطقه خواهند شد.