مقابلۀ غیرکیفری با مخاطرات زیست‌محیطی در صنعت نفت و گاز

در پی تخریب‌های جبران‌ناپذیر ناشی از فعالیت‌های صنعت نفت و گاز در جهان و همچنین استفادۀ روزافزون از سوخت‌های فسیلی که مخاطرات گسترده‌ای را در حوزۀ محیط ‌زیست و سلامت انسان‌ها سبب شده است، دولت‌ها و جامعۀ جهانی به‌دنبال راهکارهایی برای مقابله با این چالش زیست‌محیطی برآمده‌اند. با توجه به اینکه ایران یکی از کشورهای مهم استخراج و استحصال منابع هیدروکربنی است، امکان‌سنجی این‌گونه تدابیر غیرکیفری، مطالعۀ پیشگیرانه را واجد جایگاه ویژه‌ای می‌سازد. مراعات نکردن قواعد علمی در زمینۀ استحصال و استخراج و پالایش این منابع می‌تواند محیط زیست خاکی، آبی و هوایی را آلوده کرده و محیط زیست و همچنین موجودات مختلف در این محیط را با چالش‌های عظیم جبران‌ناپذیری مواجه کند. وقوع برخی آثار مخرب از قبیل آلودگی هوا، مشکلات تنفسی، تخریب و آلودگی محیط زیست و غیره در برخی از جاها به‌ویژه مناطق نفت‌خیز و دارای منابع گازی جنوب کشور، معضل انکارناپذیری است. دلایل اصلی وقوع این‌گونه مخاطرات ناشی از آلوده‌سازی نفتی و گازی را می‌توان در رعایت نکردن قواعد علمی نسبت به تولید و پالایش و استفاده از منابع هیدروکربنی نفت و گاز و همچنین سوء تدبیر و نبود راهبردهای کاهنده و کنترل‌کنندۀ این فعالیت‌ها دانست که راهکار آن در مقابلۀ غیرکیفری قابلیت طرح دارند. از این‌رو سوال اساسی این مقاله آن است که چه راهکارهای غیرکیفری برای پیشگیری و مقابله با مخاطرات زیست‌محیطی در صنعت نفت و گاز وجود دارد و تاثیر این راهکارها بر پیشگیری از تخریب محیط زیست چیست؟ به نظر می‌رسد که موظف ساختن فعالیت‌های استحصال منابع نفتی و گازی به رعایت استانداردها و همچنین نظارت مکرر بر سلامت فعالیت‌ها و لغو مجوزها در صورت عدول از دستورالعمل‌ها می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش مخاطرات داشته باشد. به‌علاوه با توجه به آنکه اساس تدابیر غیرکیفری تاثیر بر کنترل و نظارت قبل از وقوع است، می‌توان با تقویت فعالیت مشارکتی سازمان‌های مردم‌نهاد در راستای اثربخشی دوچندان راهکارهای غیرکیفری اقدام کرد. بر این مبنا دانش مخاطرات در عین تلفیق مطالعۀ اثرات گذشته زیانبار و همچنین توجه به آیندۀ مملو از مخاطرات ناشی از فعالیت‌های صنعت نفت و گاز به تدابیر غیرکیفری جنبۀ  کاربردی‌تری می‌بخشد. از این دیدگاه به نظر می‌رسد که تقویت عملکرد دادستان‌های شهرهای نفت‌خیز و همچنین شهرهای محل فعالیت پالایشگاه‌ها با محوریت نظارت‌های مستمر و استفاده از نظر کارشناسان متخصص در حوزۀ دانش مخاطرات محیطی تاثیر زیادی در کاهش اثرهای مخرب صنعت استحصال نفت و گاز خواهد داشت.

Noncriminal types of environmental violations in the oil and gas industry

Following the devastating and irreversible effects of oil and gas industry activities around the world, as well as the increasing use of fossil fuels that have brought widespread risks to the environment and human health, governments and the international community are seeking solutions for Cope with this environmental challenge. Although one of the solutions seems to be criminal suppressive measures, but considering the lack of impact of the penalties on the recovery of some previous injuries, the importance of preventive noncriminal measures that prior to the occurrence of such hazards is a strategic priority. Given that Iran is one of the major countries in the extraction and extraction of hydrocarbon resources, the feasibility of such noncriminal measures makes the preventive study of special importance. Failure to comply with the scientific rules for the extraction and extraction of these resources can contaminate the soil, aquatic and aerial environments and may pose immense challenges to the environment as well as the various organisms present in the environment. The occurrence of some destructive effects such as air pollution, respiratory problems, destruction and environmental pollution, etc. in some areas of Iran, especially the oil wells and gas resources in the south of the country, is an undeniable problem. The main reasons for such risks from oil and gas pollution can be attributed to the lack of scientific rules regarding the production and refining and utilization of oil and gas hydrocarbon resources as well as the mismanagement and lack of reducing and controlling strategies of these activities. Noncriminal confrontation has the capability of design. The key question of this paper is therefore, what are the noncriminal strategies for preventing and confronting environmental hazards in the oil and gas industry and what is the impact of these strategies on preventing environmental degradation? Obliging to maintain standards for oil and gas extraction compliance with standards, as well as frequent monitoring of the health of activities and permissions in issuing instructions, can have a significant impact on risk reduction. In addition, since noncriminal measures are the basis for effective preemptive control and oversight, it can be possible to enhance the effectiveness of noncriminal strategies by enhancing the participatory activity of NGOs. On this basis, risk knowledge, while combining the study of the adverse effects of the past as well as paying attention to the future full of risks arising from the activities of the oil and gas industry, gives noncriminal measures a more practical application.