شناسایی و تحلیل مخاطرات سکونتگاه‌های روستایی دهستان آلاداغ شهرستان بجنورد

به‌دلیل اهمیت روستا و روستانشینی در ایران و خراسان شمالی، توجه به مشکلات محیطی و برنامه‌ریزی در فضاهای زیستی و مزروعی روستاها الزامی است. از مشکلات روستاها، مخاطرات عدیده‌ای است که سکونتگاه‌ها و امکانات زیستی آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مقر روستاها اغلب در معرض تهدید عوامل مختلف طبیعی است که در مواردی آسایش زیست را از روستانشینان سلب می‌کند. منطقۀ انتخابی در این بررسی، دهستان آلاداغ از توابع بخش مرکزی در جنوب غربی شهرستان بجنورد است که سعی شده مسائل محیطی و ژئومورفولوژی روستاهای آن بررسی شود. وضعیت توپوگرافی به‌عنوان بستر و پهنۀ استقرار و توسعۀ روستاهای تحت بررسی، دارای شرایط متفاوتی است. تعدادی از آنها در بخش کوهستانی قرار دارند که اغلب مسائلی متفاوت با روستاهای واقع در بخش دشتی دارند. به‌منظور آشنایی با مخاطرات روستاها، ویژگی‌های مهم و مرتبط جمعیتی، توپوگرافی، هیدروگرافی، زمین‌شناسی، آب‌وهواشناسی و ژئومورفولوژی به تفکیک بررسی و اطلاعات مربوط در نقشه‌ها و جدول‌هایی تنظیم شده است. مخاطرات طبیعی و ژئومورفولوژی در خصوص سکونتگاه‌های روستایی منطقه در دو گروه درون‌زمینی و برون‌زمینی بررسی شده است. منطقۀ تحت بررسی از نظر عوامل خطرآفرین فرایندهای درونی شامل زمین‌لرزه جزء منطقۀ پرخطر است. فرایندهای بیرونی مخاطره‌آمیز شامل رخداد پدیده‌های زمین‌لغزش، ریزش، سیلاب و اثرهای خشکی محیط است. مواردی از این خطر در تعدادی از روستاها به‌طور تفصیلی بررسی و در پایان ویژگی‌های عوامل مورفوژنز منفی و مثبت مربوط به روستاهای منطقه به تفکیک مطالعه و اطلاعات حاصل در جدول ارائه شده است. نتایج نشان می‌دهد که در بین عوامل آندوژنیکی، زلزله؛ و از نظر عوامل اگزوژنیکی، خشکسالی و سیلاب خطرهای عمده‌ای هستند که روستاهای مذکور را تهدید می‌کنند.