راهبردهای سازگاری روستایی در برابر مخاطرات خشکسالی (مطالعۀ موردی: روستای پشتنگ شهرستان روانسر)

خشکسالی‌های مستمر همواره روستاییان و کشاورزان را با آسیب‌ها و چالش‌های متنوعی روبه‌رو می‌کند. روستاییان راهبرد‌های محلی و بومی خاصی را در مواجهه با این بلای خزنده اتخاذ می‌کنند که ظرفیت سازگاری آنان را به خشکسالی بهبود می‌بخشد. با توجه به ضرورت و اهمیت شناخت راهبردهای رایج سازگاری در کاهش آسیب‌پذیری روستاییان نسبت به این پدیده طبیعی، هدف کلی پژوهش حاضر، تبیین ظرفیت سازگاری خانوارهای روستای پشتنگ چشمه قلی‌جان از توابع شهرستان روانسر در استان کرمانشاه به خشکسالی است که با تلفیقی از روش‌های تحقیق کیفی (pra و تئوری بنیانی) انجام گرفته است. روش نمونه‌گیری این مطالعه، از نوع هدفمند بود که با مراجعه به مطلعان کلیدی روستای مذکور صورت گرفت و اطلاعات لازم با استفاده از روش‌های مشارکتی قدم زدن عرضی، نقشه کاربری اراضی، درخت مشکل، ماتریس رتبه‌بندی، گروه متمرکز و مکالمه نیمه‌ساختارمند جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز از طریق کدگذاری‌های متداول در تئوری بنیانی انجام گرفت. یافته‌های حاصل نشان داد ظرفیت سازگاری رایج خانوارهای روستایی نسبت به خشکسالی در قالب پنج طبقه مفهومی شامل راهبردهای اجتماعی، اقتصادی، نهادی، فنی و ارتباطی حمایتی دسته‌بندی می‌شود.

Rural adaptation strategies to drought, case study: Pshtang Village in Ravansar township

Continuous droughts have facing villagers and farmers with various vulnerabilities and challenges. In this regard, villagers choose special local and specific strategies in confrontation of this creeping disaster in order to improve their adaptive capacity about drought. With respect to the importance of identification of common strategies of adaptation to reduce the vulnerability of the villagers about this natural phenomenon, the main purpose of this study is to explain the adaptation strategies of villagers to cope with the vulnerability of the drought in Pshtang Village from Ravansar township, that has been done by combination of qualitative research methods (PRA and Grounded Theory). The key informants of the village were selected to refer for purposeful sampling. Using participatory techniques including transact walking, land use mapping, tree problem, matrix ranking, focus groups and semistructured conversation, data was collected. Open coding, axial and selective coding was utilized as the basis of data analysis. The findings revealed that the most current adaptive capacity of rural households to drought can be categorized into five conceptual categories include social, economic, institutional, technical support and communication strategies.