شناسایی الگوی مکانی زلزله‌های غرب ایران به روش فیبوناچی

در 12 نوامبر 2017 میلادی (21 آبان 1396 خورشیدی)، زلزله مهیبی با بزرگی 7.3، مناطق غرب ایران در حوالی شهرهای مرزی ازگله، سرپل ذهاب و قصر شیرین را به‌شدت تکان داد و موجب کشته شدن بیش از 600 نفر و آسیب مالی و جانی صدها تن در استان کرمانشاه شد. در این تحقیق با بهره‌گیری از پایگاه اطلاعات لرزه‌ای سازمان زمین‌شناسی آمریکا و کاتالوگ زمین‌لرزه‌های استان کرمانشاه (2017 – 1900 میلادی)، پیش‌بینی بازنگرانه با استناد به مفهوم و نتایج سری اعداد فیبوناچی ارائه شده و در پی آن، مخاطرات منطقه از دیدگاه مکانی با تاکید بر شناسایی و معرفی پتانسیل‌های لرزه‌ای غرب ایران بررسی شده است. کاربرد توالی فیبوناچی برای دستیابی به سازوکار توزیع غیرخطی زلزله‌ها، سابقه دارد، اما نتایج این پژوهش به‌طور مشخص بیانگر وجود روابط مکانی بین زلزله‌های سده گذشته با پیدایش چشمه لرزه‌ای اخیر در ازگله است. همچنین براساس دستاوردهای این تحقیق، توزیع پس‌لرزه‌های رویداد 7.3 ازگله در اشکال مارپیچی و گنومون طلایی انجام گرفته و آرایش مکانی داده‌های کاتالوگ به‌شکل مثلث طلایی (با زاویه راس36 درجه) و دایره طلایی (با کمان 137.5 درجه) بوده است. بدین ترتیب با استفاده از روش فیبوناچی، ضمن اثبات طبیعی بودن منشا زمین‌لرزه‌های غرب ایران، نظم رویدادهای ثبت‌شده از سال 1900 میلادی تا کنون بررسی شده و شواهدی دال بر پیش‌بینی مکانی زلزله‌های این استان ارائه شده ‌است.