تحلیل و پهنه‌بندی مخاطرات مورفوتکتونیک شهرستان کامیاران

این پژوهش به ارزیابی کمّی تاثیر تکتونیک فعال در توسعه و تحول لندفرم‌ها و پهنه‌بندی خطر آسیب‌های تکتونیکی شهرستان کامیاران در جنوب استان کردستان می‌پردازد. منطقۀ پژوهش شامل دو حوضه به نام رازآور و سیروان است. داده‌های حاصل از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، تصاویر ماهواره‌ای و بررسی‌های میدانی با نرم‌افزارهای arc gis و excel تجزیه‌و‌تحلیل شدند. در ارزیابی کمّی تاثیر تکتونیک فعال در تحول لندفرم‌ها از شاخص‌های مورفوتکتونیکی (شاخص شیب طولی رودخانه، سینوزیتۀ جبهۀ کوهستان، شاخص پهنای کف دره نسبت به ارتفاع و شاخص عدم تقارن حوضه) استفاده شد و نتایج ارزیابی به‌صورت شاخص نسبی فعالیت‌های تکتونیکی (iat) ارائه شد. برای پهنه‌بندی خطر آسیب‌های تکتونیکی از متغیرهای طبیعی ( شیب، سطح ایستایی آب، مقاومت لیتولوژی، فاصله از گسل و ترکیب نقشه‌های حاصل از آنها) استفاده شد، سپس تجزیه‌و‌تحلیل و همپوشانی لایه‌های اطلاعاتی در محیط نرم‌افزار arc gis  با استفاده از مدل وزن‌دهی سلسله‌مراتبی (ahp ) اجرا و منطقه پهنه‌بندی شد. نتایج نشان داد این شهرستان به‌دلیل قرار گرفتن در دو زون ساختاری سنندج – سیرجان و زاگرس مرتفع، تنوع سنگ‌شناسی و وجود گسل‌ها دارای  وضعیت ژئومورفیک ویژه‌ای است. نتایج حاصل از شاخص‌های مورفومتری در هر دو حوضۀ آبخیز بیانگر فعال بودن منطقۀ تحقیق از نظر فعالیت‌های تکتونیکی است. براساس شاخص iat، دو حوضۀ شمالی و جنوبی در کلاس فعالیت‌های تکتونیکی شدید قرار دارد. بنابر نقشۀ آسیب‌پذیری تکتونیکی تحلیل سلسله‌مراتبی، بیشترین خطر نسبی منطقه در محدودۀ  شمال، جنوب‌ غرب و قسمت‌هایی از شمال‌ شرق واقع است. نواحی مرکزی حوضه‌های شمالی و جنوبی دارای حد متوسط آسیب‌پذیری است. بیشترین سطح منطقۀ تحقیق در محدوده‌ای با آسیب‌پذیری زیاد قرار دارد و کمترین آسیب‌پذیری نسبی نیز به‌صورت پراکنده در حوضه‌های شمالی و جنوبی مشاهده می‌شود.

Analysis and zoning of morphotectonic hazards of Kamyaran City , Iran

This research quantitatively evaluates the role of active tectonic in the development of landforms and zoning of tectonic vulnerability in Kamyaran County, south of Kurdistan Province. Study area, includes two basins called Sirwan and Razavar. The extracted data from topographic and geologic maps, satellite imagery and field work, were analyzed by means of Arc GIS and Excel software. For quantitative assessment of the role of active tectonic in the evolution of landforms, the morphsotectonic indexes ( river longitudinal gradient, mountain front sinuosity, the ratio of valley floor width to valley height, and asymmetric index of watershed) were used and the results were presented as the relative index of tectonic activity (Iat). For providing tectonic vulnerability zoning, the maps of natural variables (slope, water table, lithological resistant, distance from faults) were overlaid and data was analyzed using AHP model in Arc GIS software. The results indicate that due to geographical position of the county in both SanandajSirjan and High Zagros zones, variety of lithology and existence of faults, geographically and geologically is of great importance. The results of morphometric parameters in both basins indicate that the area tectonically is active. Based on the Iat index, both northern and southern basins are in the class of intense tectonic activity. According to the vulnerability map of AHP model, highest relative risk areas are located in the north, south west and some parts of north east of the area. The central parts of the northern and southern basins have a moderate vulnerability. Most of the study area is rated as the more vulnerable and the lowest relative.