تحلیلی بر یک دهه تولید علم پژوهشگران ایرانی در سطح ملی

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین سهم هریک از حوزه‌های علوم‌ انسانی، پایه، فنی ‌مهندسی، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی ایران در تولید مقالات منتشر‌شده در نشریات علمی ایران طی سال‌های 1380 تا 1390 است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی علم‌سنجی است و در آن از روش کتابخانه ای استفاده شده است. جامعۀ پژوهش کل مقالات نشریات حوزه‌های علوم‌ انسانی، علوم پایه،‌ فنی‌مهندسی و کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی است که  قبل از سال 1380 تا 1390 اعتبار علمی‌پژوهشی یا علمی‌ترویجی کسب کرده‌اند. فهرست این نشریات از طریق پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، پایگاه مگ ایران و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی استخراج شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که حوزۀ علوم ‌انسانی با تعداد 421 مجله و 44416 عنوان مقاله، بیشترین میزان تولید علمی را داشته است. همچنین این حوزه با داشتن هفده حوزۀ فرعی دارای بیشترین زیرحوزه بین حوزه‌های مورد مطالعه بوده است. در حوزۀ کشاورزی رشتۀ زراعت، حوزۀ مهندسی شیمی و نفت و پلیمر و حوزۀ علوم پایه رشتۀ زیست‌شناسی بیشترین تعداد مقالات را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین یافته‌ها نشان داد که متوسط نرخ رشد سالانۀ انتشارات حوزۀ علوم ‌انسانی در طی سال‌های مورد بررسی، 2.26 درصد، حوزۀ فنی‌مهندسی 5.89 درصد، کشاورزی، دامپزشکی و منابع طبیعی 9.28 درصد و حوزۀ علوم ‌پایه 29.2 درصد می‌باشد. نتیجه‌گیری: رشد بیشتر تولیدات علمی در برخی از زیرحوزه‌های مورد بررسی می‌تواند نمایانگر نقاط قوت و توسعۀ علمی بیشتر این موارد در سطح ملی باشد و تداوم این وضعیت باید در صدر اولویت‌های توسعۀ علمی کشور قرار گیرد؛ از سوی دیگر، رشد اندک مقالات در برخی از زیرحوزه‌ها نیز باید در سیاست‌گذاری علمی کشور و راه‌اندازی نشریات علمی جدید و نیز در ترویج پژوهش‌های مربوط به این موضوعات بیشتر مورد توجه قرار گیرد. به‌طورکلی رشد شتابان تولیدات علمی فارسی و لاتین نوید رسیدن به چشم‌انداز 1404 را می‌دهد.

A study of one decade of scientific contribution by Iranian researchers to Persian journals

Purpose:The purpose of this paper is to examine the levels of contribution by different scientific fields, to the production of scholarly papers published in Persian journals between 2001 and 2011. Methodology: This is a descriptive survey which uses scientometrics approaches. Research materials include all of the papers related to the fields of humanities, science, engineering, agriculture, veterinary and natural resources which were published in Persian scholar journals during 20012011. The list of these journals has been extracted from the Magiran database, the Islamic World Science Citation Database (ISC) and the Scientific Information Database (SID). Findings: Results reveal that the field of humanities had the highest level of scientific production, with the highest number of journals (421) and the highest number of papers (44416). This field also contained the highest number of subfields (17). Based on the findings, the greatest number of papers in the field of agriculture belongs to the subfield of agronomy; in the field of engineering, it is the subfield of chemistry, oil and polymer; and in the field of science it belongs to the subfield of biology. The average annual growth rate of publications during the research period was 26.2% for the field of humanities, 5.8% for engineering, 28.9% for agriculture, veterinary and natural resources and 29.2% for science. Conclusion: Further growth in scientific production in some of the subfields of study in most of cases could represent strengths and scientific development at a national level, and the continuation of this situation should be a priority for the country's scientific development. On the other hand, the low growth in some of subfields must be considered in national science policies and launching new journals. Overall, rapid growth in scientific production in Latin and Persian article promise to reach the 1404 Vision goals