ترسیم ساختار علمی حوزه‌ حفاظت و مرمت میراث فرهنگی با استفاده از تحلیل هم رخدادی واژگان

هدف: در این پژوهش، هدف ترسیم ساختار حوزه ‌های موضوعی مقالات حوزه‌ حفاظت و مرمت میراث‌فرهنگی، نمایه شده در پایگاه aata است.روش‌ شناسی: پژوهش حاضر در دسته مطالعات علم‌سنجی قرار دارد و با استفاده از فن‌های تحلیل هم‌واژگانی، خوشه‌بندی و شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، موضوع‌های تخصیص‌یافته به مقالات نمایه‌شده در پایگاه aata، برای 98976 مقاله در سال‌های 1800-2020 میلادی است. برای خوشه‌بندی سلسله‌مراتبی از نرم‌افزار spss و برای ترسیم نقشه‌های علمی و شبکه هم‌رخدادی موضوعات از نرم‌افزارهای vosviewer، ucinet و راورپریمپ استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان‌داد؛ جستار «حفاظت معماری» بیش‌ترین فراوانی و زوج هم‌واژگانی «حفاظت از معماری**سنگ  و مصالح ساختمانی‌مرتبط» بیش‌ترین فراوانی هم‌رخدادی را داشتند. براساس نتایج موضوع‌های تخصیص‌یافته به مقالات در 8 خوشه موضوعی قرارگرفتند. خوشههای «شناخت‌ تکنیک و مواد و ارزیابی‌ روش‌های ‌درمان» و «منابع تاریخی حفاظت» محوری، خوش ‌توسعه و خوشه های «مطالعات متمرکز بر نوع مواد مورد حفاظت» و «مرمت‌اضطراری و تحلیل‌ریسک» مرکزی؛ اما نابالغ هستند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد، تحلیل هم‌رخدادی واژگان به‌خوبی می‌تواند ساختار علمی یک حوزه را نمایش‌دهد. در تحلیل نمودار راهبردی، خوشه های «شناخت‌تکنیک و مواد و ارزیابی‌روشهای‌درمان» و «منابع‌تاریخی‌حفاظت» از خوشه‌های مرکزی و بالغ بوده و نقش‌محوری دارند. هم‌چنین باتوجه‌ به بازه‌ زمانی انتشار مقاله‌ها، خوشه «نظریه‌ها و تاریخچه» در حال فروپاشی و خوشه «بتن‌تاریخی (ساروج)» در حال ظهور می‌باشند. بنابراین، در پژوهش‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

mapping the intellectual structure in cultural heritage conservation: co-occurrence analysis

purpose: the purpose of the present research is to map the intellectual structure of the subject categories of cultural heritage conservation articles indexed in the aata online database.methodology: this applied research was conducted using clustering and co-occurrence analysis. the statistical population for the research includes all subject categories of articles indexed in the aata database from 1800 to 2020. the &ward& method was utilized for hierarchical clustering. data analysis was carried out using excel and spss software. vosviewer, ucinet, and ravarprimap software were employed to visualize the co-occurrence network of topics.findings: the results revealed that the subject of architectural conservation was the most frequent topic. the topics pigments, colors, and paintings, archaeological conservation and preventive conservation, and general topics were ranked second to fourth with frequencies of 15517, 14063, and 11518, respectively. the pair architecture protection**stone and related construction materials was the most common theme in terms of co-occurrence.