مطالعه شباهت واژگانی متون مرتبط با کتابخانه‌های الکترونیکی، دیجیتالی و مجازی در پایگاه وب آو ساینس: تحلیل خوشه‌ای

هدف: هدف از این پژوهش بررسی شباهت واژگانی متون مرتبط با سه حوزه  کتابخانه‌های الکترونیکی، دیجیتالی، و مجازی بر اساس تحلیل خوشه‌ای است.روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علم‌‌سنجی است که با استفاده از تحلیل هم‌واژگانی و تکنیک خوشه‌بندی انجام شده است. جامعه پژوهش را کلیه مدارک مرتبط با  کتابخانه‌های الکترونیکی، دیجیتالی، و مجازی تشکل می‌دهند که در طول بازه زمانی 2018-1990 در پایگاه وب آو ساینس‌ نمایه شده‌اند. در مطالعه شباهت واژگانی مدارک از روش چشمی و فرمول جاکاردی استفاده شده است.یافته‌ها: بررسی روند رشد، حاکی از رشد منفی و ناچیز مدارک مرتبط با کتابخانه‌های الکترونیکی و مجازی (با ضریب رشد 68. 0 و 36. 1) است. درحالی‌که آهنگ رشد مدارک مرتبط با کتابخانه‌های دیجیتالی (با ضریب رشد 11. 13) بیشتر بوده است. کلیدواژه‌های «منابع الکترونیک»؛ «بازیابی اطلاعات»؛ و «اینترنت» به‌ترتیب در حوزه‌های کتابخانه‌های الکترونیکی، دیجیتالی و مجازی در صدر واژگان هسته قرار دارند. خوشه‌بندی کلیدواژه‌های سه حوزه منجر به شکل‌گیری 8، 14 و 7 خوشه شد.نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر هم‌پوشانی اندک خوشه‌های موضوعی سه حوزه و منحصربودن واژگان هر حوزه است که خود می‌تواند نشانگر وجود تمایز بین این سه پدیده در دنیای علم باشد و درک مناسب پژوهشگران از مفاهیم مرتبط با انواع مختلف کتابخانه‌ها را مسجل سازد.

Examining Keywords Similarities amongst Scientific Literature of the Electronic, Digital, and Virtual Libraries in Web of Science: Clustering Anal-ysis

Purpose: This study aims to investigate the keywords similarities of documents in three areas of electronic, digital, and virtual libraries based on cluster analysis.Methodology: This scientometric study is conducted using coword analysis and clustering techniques. Research materials consist of all relevant documents related to electronic, digital, and virtual libraries that have been indexed in Web of Science, during the period 19902018. In addition to the superficial similarity observed, the rate of similarities is calculated by the Jaccard index.Findings: An examination of the growth trends indicates a negative and slight increase in the number of documents related to electronic and virtual libraries (with growth coefficients of 0.68 and 36.1). However, the number of digital libraries is higher (0.68, 1.36, and 13.11 respectively). The topics of &Electronic Resources&, &Information Retrieval&, and &Internet &are placed at the top of core keywords in the fields of electronic, digital, and virtual libraries, respectively. The clustering of keywords in the three areas of the research led to the formation of 8, 14, and 7 clusters.Conclustion: Results indicate little overlap of keywords in the three areas in terms of clustering. It reveals an obvious distinction between these three phenomena within the scientific community and can be viewed as evidence of the researchers’ proper understanding of the concepts associated with different types of libraries.