اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمونپس‌آزمون با گروه گواه و دورۀ پیگیری دوماهه است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کودکان پسر مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1398-1399 است که از بین آن‌ها سی کودک مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 کودک). گروه آزمایش، مداخلۀ کارکردهای اجرایی (فیشر و همکاران، 2005) را طی یک ماه در هشت جلسۀ 75 دقیقه‌ای دریافت کرد. در فرایند مداخله، در گروه آزمایش سه نفر و در گروه گواه نیز دو نفر ریزش داشتند. پرسشنامه‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامۀ اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (adhdq) و پرسشنامۀ خودکنترلی (scq) بود. داده‌های پژوهش به شیوۀ تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با استفاده از نرم‌افزار آماری spss نسخۀ 23 تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد آموزش کارکردهای اجرایی بر خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی تاثیر معنادار دارد (p>0/001). براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت آموزش کارکردهای اجرایی با بهره‌گیری از آموزش سازمان‌دهی، افزایش تمرکز و دقت، تقویت حافظۀ کاری و بازداری پاسخ می‌تواند به‌عنوان روشی کارآمد برای افزایش خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی به‌کار گرفته شود.

Efficacy of Training Executive Functions on the Self-Control of the Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

The present study is conducted to investigate the effectiveness of executive function training on selfcontrol in children with ADHD. It is a quasiexperimental study with pretest, posttest, control group design, and twomonth followup period. The statistical population includes the boys with ADHD in the city of Isfahan during the 201920 school year. Thirty children with ADHD were selected by a multistage cluster sampling method and randomly divided into an experimental group and a control group (each group consisted of 15 children). The experimental group received eight seventyfiveminute executive function interventions. Three children from the experimental group and two children from the control group were excluded from the study. The questionnaires used in this study included the ADHD questionnaire and the selfcontrol questionnaire. The data of the study were analyzed by repeated measures ANOVA using SPSS 23 software. The results showed that executive function training had a significant effect on the selfcontrol of children with ADHD (p<0.001). According to the results, executive function training can be used as an efficient method to increase the selfcontrol of children with ADHD by training organization, increasing concentration and attention, strengthening working memory, and avoiding responses.