مقایسه اثربخشی نقاشی‌درمانی، گل‌درمانی و روش تلفیقی خانواده‌محور، کودک‌محور بر تنظیم هیجان کودکان با اختلال کم‌توجهی- بیش‌فعالی

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی نقاشی درمانی، گل درمانی و روش تلفیقی بر تنظیم هیجان کودکان با اختلال کم توجهی بیش فعالی  انجام گرفت. روش تحقیق در این پژوهش آزمایشی از نوع تک آزمودنی با طرح aba  بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 8 تا 11 سال بود که در سال تحصیلی 1400 1399 در مراکز ویژه بیش فعالی شهر تهران حضور داشتند، تعداد این کودکان 14 نفر بود. از بین آنها تعداد 6 کودک دارای اختلال کم توجهی بیش فعالی (سه پسر و سه دختر) بر اساس ملاک های ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری هدفمند گزینش شده و به صورت تصادفی در سه گروه 2 نفری قرار داده شدند. مداخلات نقاشی درمانی، گل درمانی و روش تلفیقی برای هر کودک طبق برنامه بازی درمانی کودک محور با رویکرد لندرث و براتون (2006)، به صورت 2 جلسه (یک ساعته) در هفته و به مدت 2 ماه طی 8 هفته (16 جلسه) اجرا گردید. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تنظیم هیجان (erq) و سیاهه تنظیم هیجان (erc) بود. تحلیل دیداری داده ها در دو سطح درون موقعیتی و بین موقعیتی بر اساس سه شاخص سطح یا طراز، روند و تغییرپذیری انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که مداخلات نقاشی درمانی، گل درمانی و روش تلفیقی بر تنظیم هیجان کودکان با اختلال کم توجهی بیش فعالی تاثیر معناداری داشته و تاثیر این برنامه در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است. با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مداخلات درمانی (نقاشی درمانی، گل درمانی و روش تلفیقی) قادر است سبب افزایش تنظیم هیجان کودکان با اختلال کم توجهی بیش فعالی شود. بنابراین، این مداخلات را می توان به عنوان درمان های مفید و کاربردی برای این کودکان درنظر گرفت.

Effectiveness of the painting therapy, clay therapy and combined methods of family-centered, child-centered on emotion regulation for children with attention deficit/ hyperactivity disorder

The purpose of this study was the effectiveness of the painting therapy, clay therapy and combined methods on emotion regulation for children with Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (ADHD). Research method in this study was singlesubject of AB experimental designs. The study population consisted of all children aged 8 to 11 years that attended special centers centers hyperactivity in Tehran in the academic year 20202021, from whom 14 children were selected. From among them, 6 children with ADHD (three boys and three girls) were selected based on entry and exit criteria by purposive sampling and randomly assigned to three groups of two. Interventions included the painting therapy, clay therapy and combined methods for each child, according to the childcentered play therapy program with Landers and Bratton Approach (2006) were conducted in 2 sessions (one hour) per week and for 2 months during 8 weeks (16 sessions). The research instrument was a Emotion Regulation Questionnaire (ERQ) and Emotion Regulation Checklist (ERC). Data visual analysis were performed at both within subject and intersubject levels based on three indicators of level, trend and variability. The results showed that the painting therapy, clay therapy and combined method interventions were effective on emotion regulation for children with attention deficit/ hyperactivity disorder and the effect of this program in the followup phase has been Stable.  Based on the findings, it can be concluded that interventions (painting therapy, clay therapy and combined methods) can increase the emotion regulation of children with ADHD. Therefore, these interventions can be considered as the useful and applicational treatments for these children.