طراحی و اثربخشی برنامه پشتیبانی از راه دور بر مشکلات برونی‌سازی شده و توجه کودکان مبتلا به بیش‌فعالی و نقص‌توجه

هدف از پژوهش حاضر، طراحی برنامه پشتیبانی از راه از طریق والدین ویژه کودکان مبتلا به بیش فعالی/نقص‌توجه دور در دوره شیوع کووید19 و اثربخشی آن بر مشکلات برونی سازی شده و توجه و تمرکز این کودکان بود. روش تحقیق، آمیخته بود. مرحله اول پژوهش، به روش نظریه داده‌بنیادصورت گرفت. با 13 متخصص که به روش هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه انجام شد. طبق کدگذاری نظری، برنامه پشتیبانی از راه دور شامل هشت محور بود. مرحله دوم پژوهش، با روش شبه آزمایشی گروه های ناهمسان با پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد. جامعه آماری این مرحله از پژوهش، مدارس دوره ابتدایی پسرانه منطقه 1 تهران بود. دو مدرسه با روش در دسترس انتخاب شدند و 18 دانش آموز پسر در گروه های آزمایش و کنترل جای گرفتند. برنامه مداخله ای در طی 12 هفته ارائه شد. ابزار سنجش شامل پرسشنامه نشانه های مرضی کودکان (csi4) و سیاهه رفتاری کودک آخنباخ و رسکولار (cbcl) بود. داده های با استفاده از تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و چندمتغیره بررسی شد. یافته های نشان داد که اجرای برنامه پشتیبانی از راه دور، بر بهبود تمرکز و توجه کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ نقص‌توجه اثر معنادار نداشته؛ اما این برنامه بر کاهش مشکلات برونی سازی شده کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/نقص‌توجه اثر مثبت داشته است (0.01≥p). اجرای برنامه های پشتیبانی از راه دور و تداوم ارتباط با کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ نقص‌توجه و والدین آن‌ها، می تواند جایگزین مناسبی برای برنامه های درمانی باشد و از بروز مشکلات برونی سازی شده در این کودکان جلوگیری نماید.

Designing and effectiveness of the long-distance support program on externalizing problems and attention in children with Attention Deficit /Hyperactivity Disorder

The aim of this study was designing and investigating the effectiveness of longdistance support program on externalizing problems and attention in children with Attention Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) during COVID19 pandemic. The research method used was a mixed method.  The first stage of the research was conducted using grounded theory. 13 experts who were selected by purposive sampling method, were interviewed. Interview data were analyzed using theoretical coding. The second stage of the research was done using quasiexperimental method of heterogeneous groups with pretest and posttest. The statistical population of this stage of the research included elementary school’s boy students in District 1 of Tehran City. Two schools were selected by the available sampling method and 18 students were divided into experiment group and control groups. The longdistance support program was conducted in 12 weeks. The CSI4 (1994) Pediatric Symptoms Questionnaire and the Achenbach and Rescular Child Behavior Inventory (2001) were used to collect data. The collected data were analyzed using ANCOVA and MANCOVA. Findings indicate that the implementation of longdistance support program on improving the focus and attention of children with ADHD is not effective, but this program has had a positive effect on reducing the externalized problems of children with ADHD. Implementing remote support programs and maintaining communication with children with ADHD and their parents can be a good alternative to treatment programs and preventing externalizing problems in these children.