دنیوی شدن و نظریه انتخاب عقلانی دین

نظریه انتخاب عقلانی، نظریه‌ای است که برخی از صاحب‌نظران متقدم، به ویژه اقتصاددانان کلاسیک و مردم‌شناسان‌ اقتصادی و اجتماعی، به آن توجه ویژه داشته‌اند و صورت خام ایده انتخاب عقلانی را برخی از آنها پردازش کرده‌اند. تبیین رفتارهای دینی مردم در دنیای مدرن بر مبنای تبیین‌های نظریه دنیوی ‌شدن اهمیت قابل توجهی در جامعه‌شناسی دین داشت. اما این نظریه به علت پاره‌ای کاستی‌ها نمی‌تواند تبیین جامع و کاملی را فراهم کند. از همین‌رو به نظر می‌رسد نظریه انتخاب عقلانی، به عنوان یک رویکرد جدید در جامعه‌شناسی دین، می‌تواند برخی از کاستی‌های نظریه دنیوی ‌شدن را جبران کند. این نظریه با تبیینی که از تکثر دینی در دنیای مدرن ارائه می‌دهد شکل دیگری از دنیوی شدن را مطرح می‌کند که در خود دین بروز یافته است. این امر اهمیت ارائه نظریه‌های پساسکولار را افزایش داد تا امکان ارائه تبیین جامع‌تری از وضعیت دین در دنیای مدرن فراهم شود. بر این اساس، نظریه انتخاب عقلانی دین نشان می‌دهد که نقش دین در جوامع کاهش نمی‌یابد و دین می‌کوشد خودش را با اقتضائات جامعه مدرن همراه کرده، در استدلال‌های خود از براهین معتبر عقلی مبتنی بر بازار و سود و زیان استفاده کند.

Secularization and the Theory of Rational Choice of Religion

The theory of rational choice initially was developed by some classical economists and ecosocial anthropologists. Furthermore many sociologists of religion define religious behaviors on the basis of secularization theory but due to some shortcomings, this theory could not deliver a comprehensive explanation of the problem. So it seems that the rational choice theory, as a new approach in the sociology of religion, functions like a supplement compensating for the weaknesses of secularization theory. This theory introduces a new form of secularization with a clarification of religious plurality in the modern world, a fact that increases the significance of presenting postsecularism theories on the position of religion. The theory of rational choice shows that the role of religion does not diminish in the society since it coordinates itself with the requirements of the modern society, utilizing benefitbased rational reasons in the arguments.