مهابت امر مینوی: سنجش دیدگاه رودلف اتو و حکمت متعالیه

رودلف اتو، دین‌پژوه معاصر، معتقد بود در تاریخ ادیان، به امر قدسی نگاه اخلاقی و عقلی شده و کمتر از منظر شهودی به آن نگریسته‌اند. از این‌رو، وی این تعبیر را وافی به مقصود ندانست و تعبیر «نومینوس» یا «امر مینوی» را ابداع کرد. در تحلیل وی، یکی از ابعاد مهم در تجربه امر مینوی، عنصر «مهابت» آن است. هدف از این مقاله نشان‌دادن قوت‌ها و ضعف‌های اندیشه رودلف اتو در تحلیل مهابت امر قدسی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اتو نگاه عقلی به امر قدسی را در برابر نگاه شهودی بدان می‌دانست و می‌کوشید شهود را اصل قرار دهد. اما از منظر حکمت متعالیه، در شناخت امر قدسی یا خداوند متعال نگاه عقلی در برابر نگاه شهودی نیست، بلکه این دو مبنا با هم هماهنگ و به نحوی مکمل هم‌اند. به نظر اتو، مهابت امر مینوی با دیگر خوف‌ها فرق دارد. این همان چیزی است که پیروان حکمت متعالیه آن را تفاوت بین «خوف» و «خشیت» دانسته‌اند. نظریه اتو از قبیل ذات‌گرایی در برابر ساختارگرایی است.

tremendum of the numinous: assessing the view of rudolf otto and transcendental wisdom

the contemporary theologian, rudolph otto, believed that in the history of religions, tremendum of the numinous has been looked at morally and rationally, and less has been dealt with from an intuitive point of view. therefore, he did not consider this interpretation to be appropriate and invented the term numinus. in his analysis, one of the important dimensions in the experience of the numinous is the element of tremendum. the purpose of this article is to show the strengths and weaknesses of rudolf otto’s thought in the analysis of holy matter. the findings of the research indicate that otto considered the intellectual view of holy matter against the intuitive view of it and tried to put intuition as the principle. but from the perspective of transcendental wisdom, in knowing the holy matter or god almighty, the intellectual view is not opposed to the intuitive view; rather these two bases are harmonious and complementary. according to otto, tremendum of the numinous is different from other fears. this is what the followers of transcendental wisdom have considered to be the difference between khawf (fear) and khashiyat (reverence). otto’s theory is like essentialism against structuralism.